του Robin Campillo. Mε τους Nahuel Perez Biscayart, Arnaud Valois, Adele Haenel, Antoine Reinartz, Felix Maritaud, Ariel Borenstein, Aloise Sauvage, Simon Bourgade, Medhi Toure, Simon Guelat
Ένα χρονικό της Act Up κι όχι μόνον!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Όταν σου στερούν το αυτονόητο, διεκδίκησέ το!
O Robin Campillo είναι περισσότερο γνωστός ως σεναριογράφος παρά ως σκηνοθέτης. Έχει γράψει σενάρια κυρίως για ταινίες του Laurent Cantet όπως τα «Ελεύθερος ωραρίου», «Ανάμεσα στους τοίχους» αλλά και το «L' atelier». Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ήταν το «Les revenants» (2004), το οποίο ο ίδιος μετέτρεψε σε τηλεοπτική σειρά, το υπέροχο και ιδιαίτερα στυλίστικο «Αυτοί που επιστρέφουν», με ένα μουσικό θέμα από τους Mogwai εντελώς ανατριχιαστικό, που σου καρφώνεται στη μνήμη. Πέρασαν εννιά ολόκληρα χρόνια για να γυρίσει τη δεύτερη ταινία του, το «Eastern Boys» (2013). Και φέτος, με την τρίτη του ταινία, συμμετείχε για πρώτη φορά στην καριέρα του στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ των Καννών. Τίτλος της ταινίας: 120 χτύποι το λεπτό, τίτλος που παραπέμπει στο ρυθμό της κάτι-παραπάνω-από-ντίσκο μουσικής που άρεζε στον Campillo εκείνη την εποχή, μουσική που «βαράει» στους 124 χτύπους το λεπτό.
Η ταινία (που διαθέτει στοιχεία από την ενασχόληση του ίδιου του Campillo με την Act Up αλλά δεν είναι αυτοβιογραφική) κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, καθώς και το βραβείο της FIPRESCI στις Κάννες. Μάλιστα, το εφετινό φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας» έκανε ένα spotlight στο Campillo παρουσιάζοντας τις ταινίες του, ενώ και ο ίδιος ήρθε στην Αθήνα. Η ταινία βγήκε στη Γαλλία στις 23 Αυγούστου και ως τώρα την είδα πάνω από 600 χιλιάδες θεατές εκεί, κάνοντας εισπράξεις που ξεπέρασαν τα 5 εκατομμύρια δολάρια. Τέλος, η ταινία αποτελεί την επίσημη πρόταση της Γαλλίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.
Η υπόθεση: Αρχές δεκαετίας του '90. Το Aids (ή Sida, όπως το ονομάζουν οι γαλλόφωνοι) είναι μια επιδημία που εξαπλώνεται σαν... ιός, οδηγώντας στο θάνατο χιλιάδες ομοφυλόφιλους, αλλά και ετεροφυλόφιλους, τοξικομανείς, φυλακισμένους, ιερόδουλες, ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς πρόκειται για ασθένεια κατά βάση σεξουαλικώς μεταδιδόμενη. Στη Γαλλία το ποσοστό των θανάτων είναι ιδιαζόντως υψηλό και η γκέι κοινότητα κατηγορεί ευθέως την κυβέρνηση του προέδρου Μιτεράν, ότι αδιαφορεί και δεν κάνει όλα όσα οφείλει να κάνει. Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς εμφανίζεται η οργάνωση ακτιβιστών Act Up. Δυναμικά, τα μέλη της διεκδικούν το αυτονόητο. Να επισπευσθούν οι διαδικασίες, να δοθούν χρήματα για έρευνα και τα φαρμακευτικά εργαστήρια να μην κωλυσιεργούν στην παραγωγή των φαρμάκων. Οι δράσεις τους είναι και πολλές και δυναμικές και πρωτότυπες. Μέσα στο πλαίσιο αυτό ένας έρωτας αναπτύσσεται ανάμεσα στον Σον και τον Νατάν.
Η άποψή μας: «In France, a skinny man died of a big disease with a little name»... Τα έλεγε ο συχωρεμένος ο Prince από τα 1987 στο «Sign o' the times», ίσως ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια όλων των εποχών. Μεγάλη μάστιγα το Aids, κάποια εποχή ήταν ο φόβος και ο τρόμος για τους πάντες. Υπήρχε άγνοια, υπήρχε προκατάληψη, υπήρχαν μέχρι και απόψεις ότι η συγκεκριμένη αρρώστια ήταν ένα είδος θεϊκής τιμωρίας (;;;;) για την ακόλαστη ζωή που ζούσαν οι ομοφυλόφιλοι. Κάθε νόμισμα όμως έχει δύο όψεις. Εξαιτίας της σκληρής και αδυσώπητης θανατηφόρου αρρώστιας κινητοποιήθηκαν οι ομοφυλόφιλοι, διεκδίκησαν τα δικαιώματά τους, έβγαλαν τον εαυτό τους από το περιθώριο όπου τους είχε βάλει η κοινωνία και δήλωσαν δυναμικά «παρών».
Η ταινία αποτελεί τη δραματοποιημένη εκδοχή των κινήσεων της Act Up του Παρισιού. Εδώ προβάλλονται όλες οι ενέργειες της οργάνωσης που προκάλεσαν πάταγο, ιδίως εκείνη στην οποία ο Σηκουάνας βάφτηκε κόκκινος από τους ακτιβιστές. Μια εικόνα που είναι η πιο εντυπωσιακή της ταινίας: σου καρφώνεται στο μυαλό και ως σύμβολο λειτουργεί εκατοντάδες φορές καλύτερα από απεργίες και κινητοποιήσεις στο δρόμο. Όχι ότι δεν χρειάζονται κι αυτές, έτσι; Ιδίως αυτές χρειάζονται. Αλλά, να, στην εποχή της εικόνας, είναι σημαντικό να προωθείς την ατζέντα σου με κινήσεις που εντυπωσιάζουν. Το μέσον είναι το μήνυμα. Στάχτη νεκρού σε κοσμικό γεύμα μπουρζουάδων! Βρε τους μπαγάσες, έκαναν καλή δουλειά. Είθε να δημιουργηθεί μια Act Up και στη χώρα μας εναντίον των μνημονίων! Εντάξει, λαϊκίζω και σταματώ εδώ. Αλλά και λίγο επιμένω στους δισταγμούς μου για το φιλμ: απέραντες ομιλίες σε αμφιθέατρα, να λέγονται σημαντικά πράγματα, να πέφτουν χειροκροτήματα με χτύπημα δακτύλων (!!!) αλλά εντέλει από ολόκληρη ταινία σου μένει ο κόκκινα βαμμένος ποταμός! Βλέπουμε λοιπόν κατά βάση μέσω του φακού του Campillo τις συνεδριάσεις των μελών της οργάνωσης, τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα για το πώς πρέπει να δράσουν, αν είναι απαραίτητη η βία ή όχι στην προώθηση της ατζέντας τους, αν θέλουν να εκδικηθούν, αν μπορούν να περάσουν σωστά το μήνυμά τους.
Για να μην είναι μια ταινία συνεχούς λόγου (και διαλόγου, εντάξει) ο σκηνοθέτης παίρνει δύο από τους πρωταγωνιστές του και επικεντρώνεται στην ερωτική τους ιστορία. Διαφορετικά, αν δεν υπήρχε το συγκεκριμένο love story, θα μπορούσε απλά να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για την Act Up. Όλο αυτό το «μιλάμε, μιλάμε, μιλάμε» δίνει αυθεντικότητα, στερεί όμως από το να κερδίσει η ταινία πόντους σε ότι αφορά τη μυθοπλασία της. Η ερωτική ιστορία του παθιασμένου και επαναστάτη Σον με τον δυναμικό και... τυχερό Νατάν λειτουργεί ως το συναισθηματικό επίκεντρο του φιλμ, για να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών, γκέι και στρέιτ. Έχει τις στιγμές της αυτή η ιστορία και συγκινεί ακριβώς επειδή δεν έχει καλό τέλος. Επειδή η αρρώστια δεν κάνει διακρίσεις... Ενδιαφέρουσα ταινία, ίσως να έχει μερικούς παραπάνω... χτύπους απ' όσους χρειάζεται (λίγο κόψιμο στο μοντάζ θα την έκανε πιο σφιχτή, πιο να κρατάει τον θεατή) αλλά η καρδιά της χτυπάει στο σωστό σημείο. Ακούγεται και μια παραλλαγή του ύμνου των Bronski Beat «Smalltown Boy» που κάνει τα πράγματα πιο συναισθηματικά φορτισμένα.
Μια ταινία που θα συγκινήσει περισσότερο το γκέι κοινό, καθώς δεν έχει το wide appeal που είχε φερ' ειπείν το «Moonlight» αντιστοίχως. Λογικό, καθότι αυτή είναι μια στρατευμένη ταινία. Ευτυχώς, δεν είναι μια κακή ταινία...
Η υπόθεση: Αρχές δεκαετίας του '90. Το Aids (ή Sida, όπως το ονομάζουν οι γαλλόφωνοι) είναι μια επιδημία που εξαπλώνεται σαν... ιός, οδηγώντας στο θάνατο χιλιάδες ομοφυλόφιλους, αλλά και ετεροφυλόφιλους, τοξικομανείς, φυλακισμένους, ιερόδουλες, ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς πρόκειται για ασθένεια κατά βάση σεξουαλικώς μεταδιδόμενη. Στη Γαλλία το ποσοστό των θανάτων είναι ιδιαζόντως υψηλό και η γκέι κοινότητα κατηγορεί ευθέως την κυβέρνηση του προέδρου Μιτεράν, ότι αδιαφορεί και δεν κάνει όλα όσα οφείλει να κάνει. Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς εμφανίζεται η οργάνωση ακτιβιστών Act Up. Δυναμικά, τα μέλη της διεκδικούν το αυτονόητο. Να επισπευσθούν οι διαδικασίες, να δοθούν χρήματα για έρευνα και τα φαρμακευτικά εργαστήρια να μην κωλυσιεργούν στην παραγωγή των φαρμάκων. Οι δράσεις τους είναι και πολλές και δυναμικές και πρωτότυπες. Μέσα στο πλαίσιο αυτό ένας έρωτας αναπτύσσεται ανάμεσα στον Σον και τον Νατάν.
Η άποψή μας: «In France, a skinny man died of a big disease with a little name»... Τα έλεγε ο συχωρεμένος ο Prince από τα 1987 στο «Sign o' the times», ίσως ένα από τα σπουδαιότερα τραγούδια όλων των εποχών. Μεγάλη μάστιγα το Aids, κάποια εποχή ήταν ο φόβος και ο τρόμος για τους πάντες. Υπήρχε άγνοια, υπήρχε προκατάληψη, υπήρχαν μέχρι και απόψεις ότι η συγκεκριμένη αρρώστια ήταν ένα είδος θεϊκής τιμωρίας (;;;;) για την ακόλαστη ζωή που ζούσαν οι ομοφυλόφιλοι. Κάθε νόμισμα όμως έχει δύο όψεις. Εξαιτίας της σκληρής και αδυσώπητης θανατηφόρου αρρώστιας κινητοποιήθηκαν οι ομοφυλόφιλοι, διεκδίκησαν τα δικαιώματά τους, έβγαλαν τον εαυτό τους από το περιθώριο όπου τους είχε βάλει η κοινωνία και δήλωσαν δυναμικά «παρών».
Η ταινία αποτελεί τη δραματοποιημένη εκδοχή των κινήσεων της Act Up του Παρισιού. Εδώ προβάλλονται όλες οι ενέργειες της οργάνωσης που προκάλεσαν πάταγο, ιδίως εκείνη στην οποία ο Σηκουάνας βάφτηκε κόκκινος από τους ακτιβιστές. Μια εικόνα που είναι η πιο εντυπωσιακή της ταινίας: σου καρφώνεται στο μυαλό και ως σύμβολο λειτουργεί εκατοντάδες φορές καλύτερα από απεργίες και κινητοποιήσεις στο δρόμο. Όχι ότι δεν χρειάζονται κι αυτές, έτσι; Ιδίως αυτές χρειάζονται. Αλλά, να, στην εποχή της εικόνας, είναι σημαντικό να προωθείς την ατζέντα σου με κινήσεις που εντυπωσιάζουν. Το μέσον είναι το μήνυμα. Στάχτη νεκρού σε κοσμικό γεύμα μπουρζουάδων! Βρε τους μπαγάσες, έκαναν καλή δουλειά. Είθε να δημιουργηθεί μια Act Up και στη χώρα μας εναντίον των μνημονίων! Εντάξει, λαϊκίζω και σταματώ εδώ. Αλλά και λίγο επιμένω στους δισταγμούς μου για το φιλμ: απέραντες ομιλίες σε αμφιθέατρα, να λέγονται σημαντικά πράγματα, να πέφτουν χειροκροτήματα με χτύπημα δακτύλων (!!!) αλλά εντέλει από ολόκληρη ταινία σου μένει ο κόκκινα βαμμένος ποταμός! Βλέπουμε λοιπόν κατά βάση μέσω του φακού του Campillo τις συνεδριάσεις των μελών της οργάνωσης, τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα για το πώς πρέπει να δράσουν, αν είναι απαραίτητη η βία ή όχι στην προώθηση της ατζέντας τους, αν θέλουν να εκδικηθούν, αν μπορούν να περάσουν σωστά το μήνυμά τους.
Για να μην είναι μια ταινία συνεχούς λόγου (και διαλόγου, εντάξει) ο σκηνοθέτης παίρνει δύο από τους πρωταγωνιστές του και επικεντρώνεται στην ερωτική τους ιστορία. Διαφορετικά, αν δεν υπήρχε το συγκεκριμένο love story, θα μπορούσε απλά να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για την Act Up. Όλο αυτό το «μιλάμε, μιλάμε, μιλάμε» δίνει αυθεντικότητα, στερεί όμως από το να κερδίσει η ταινία πόντους σε ότι αφορά τη μυθοπλασία της. Η ερωτική ιστορία του παθιασμένου και επαναστάτη Σον με τον δυναμικό και... τυχερό Νατάν λειτουργεί ως το συναισθηματικό επίκεντρο του φιλμ, για να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών, γκέι και στρέιτ. Έχει τις στιγμές της αυτή η ιστορία και συγκινεί ακριβώς επειδή δεν έχει καλό τέλος. Επειδή η αρρώστια δεν κάνει διακρίσεις... Ενδιαφέρουσα ταινία, ίσως να έχει μερικούς παραπάνω... χτύπους απ' όσους χρειάζεται (λίγο κόψιμο στο μοντάζ θα την έκανε πιο σφιχτή, πιο να κρατάει τον θεατή) αλλά η καρδιά της χτυπάει στο σωστό σημείο. Ακούγεται και μια παραλλαγή του ύμνου των Bronski Beat «Smalltown Boy» που κάνει τα πράγματα πιο συναισθηματικά φορτισμένα.
Μια ταινία που θα συγκινήσει περισσότερο το γκέι κοινό, καθώς δεν έχει το wide appeal που είχε φερ' ειπείν το «Moonlight» αντιστοίχως. Λογικό, καθότι αυτή είναι μια στρατευμένη ταινία. Ευτυχώς, δεν είναι μια κακή ταινία...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 28 Σεπτεμβρίου 2017 από την Weird Wave
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική