Aquarius
του Kleber Mendonça Filho. Mε τους Sonia Braga, Maeve Jinkings, Irandhir Santos, Humberto Carrão, Zoraide Coleto, Fernando Teixeira, Buda Lira, Paula De Renor, Bárbara Colen, Daniel Porpino
«This is the dawning of the age of Aquarius…»
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
«Μπαίνουμε στον Υδροχόο και θ' ανάψουνε φωτιές…»
Η ταινία του Kleber Mendonça Filho, Aquarius, δημιούργησε μεγάλη αναταραχή στη Βραζιλία. Όταν προβλήθηκε στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών στο πλαίσιο του διαγωνιστικού τμήματος όπου συμμετείχε, οι δημιουργοί της ταινίας διαμαρτυρήθηκαν έντονα για την πολιτική κατάσταση στη χώρα τους. Στρέφονταν εναντίον της τότε προέδρου Dilma Rousseff καταγγέλλοντάς την για δικτατορία! Η κυβέρνηση ως αντίποινα αρχικά έδωσε στην ταινία τον χαρακτηρισμό «ακατάλληλη μέχρι 18 ετών» μειώνοντας τις πιθανότητες εμπορικής επιτυχίας της και κατόπιν δεν την επέλεξε ως εκπρόσωπο της χώρας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ, όπως περίμεναν όλοι! Συμβαίνουν λοιπόν και αλλού τέτοια όμορφα πράγματα. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης η ταινία προβλήθηκε στο πλαίσιο των «Ανοιχτών Οριζόντων».
Αυτή είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του ταλαντούχου Βραζιλιάνου σκηνοθέτη, μετά το «Ήχοι της γειτονιάς» (O Som ao Redor, 2012). Η επόμενη ταινία του θα ονομάζεται «Bacurau».
Η υπόθεση: Η Κλάρα είναι μια 65χρονη χήρα και συνταξιούχος μουσικοκριτικός. Τα χρήματα δεν την απασχόλησαν ποτέ. Γεννήθηκε μέσα σε μια πλούσια, παραδοσιακή οικογένεια στο Ρεσίφε της Βραζιλίας. Και είναι η τελευταία κάτοικος στο Ακουάριους, ένα πρωτότυπο διώροφο συγκρότημα κατοικιών που χτίστηκε κατά τη δεκαετία του '40 στην γεμάτη ακριβά κτίσματα παραλία της πόλης. Όλα τα υπόλοιπα διαμερίσματα του Ακουάριους τα έχει αγοράσει μια τεχνική εταιρία που θέλει να γκρεμίσει το κτίσμα και να χτίσει κάτι πιο σύγχρονο, με προφανέστατο στόχο το κέρδος. Η Κλάρα αντιστέκεται. Το μόνο που ζητά είναι να την αφήσουν να ζήσει εκεί μέχρι να πεθάνει και μετά εννοείται ότι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Η κόντρα και οι παρενοχλήσεις, όμως, είναι συνεχείς. Με αυτόν τον τρόπο η Κλάρα είναι διαρκώς σε εγρήγορση αλλά της δίνεται το έναυσμα να θυμηθεί τους αγαπημένους της, το παρελθόν της και να σκεφτεί και το μέλλον.
Η άποψή μας: Αν κάτι ξεχωρίζει σε τούτη εδώ την ενδιαφέρουσα, αλλά ταυτόχρονα άνιση και φλύαρη ταινία του Filho είναι η Sonia Braga. Με ηλικία ίδια με αυτήν της ηρωίδας που υποδύεται, λάμπει επί της μεγάλης οθόνης. Ένα αιλουροειδές που όζει ερωτισμό, που ξεχειλίζει αυτοπεποίθηση, που είναι μια γυναίκα ζωντανή, με πάθος, με επιμονή κι όχι κάποια γυναικούλα, θύμα των ανθρώπων και της μοίρας. Είναι από τις λίγες φορές που ένας σκηνοθέτης συλλαμβάνει με τόσο άνεση και τόσο σαρκικά τον ερωτισμό μιας γυναίκας της τρίτης ηλικίας! Την θαυμάζει ο σκηνοθέτης αλλά όχι άνευ όρων. Η επιμονή της είναι ταυτόχρονα αξιοσημείωτη, ζηλευτή αλλά και ένδειξη ξεροκεφαλιάς και ελιτισμού! Οι γυναίκες της ηλικίας της, γενικώς οι συνομήλικοί της είχαν πολύ περισσότερες ευκαιρίες από τους σημερινούς νέους, τους οποίους δεν μπορεί να νιώσει – μόνο να τους απολαύσει σωματικά!
Η Κλάρα της Braga θέλει να κρατάει τη μοίρα στα χέρια της. Κι όσο περνάει από τα... χέρια της, αυτό κάνει! Σε ότι αφορά την ίδια την ταινία: χμ. Ο σκηνοθέτης, όντας άπειρος (είπαμε, αυτή είναι μόλις η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του) δομεί το πορτρέτο μιας πολύ ενδιαφέρουσας γυναίκας αλλά θέλει να χτίσει και μια αλληγορία για τη σύγχρονη Βραζιλία. Σε μια χώρα που γκρεμίζει το παλιό για να χτίσει το καινούργιο χωρίς κανέναν σεβασμό, χωρίς ήθος, χωρίς ηθική. Μόνο το άχρονο κέρδος έχει σημασία. Ταυτόχρονα, δικαιολογεί: στον άκρατο καπιταλισμό του σήμερα η εξειδίκευση έχει φτάσει σε σημείο παράνοιας και οι ευκαιρίες για τους έχοντες λιγότερα πτυχία από 10 (!!!) είναι ελάχιστες! Οπότε, κάθε ευκαιρία είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης και πλουτισμού. Είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε, που λέει και μια ψυχή στα μέρη μας. Ο καπιταλισμός, που έχει φτάσει στα όριά του. Αδηφάγος και καταστροφικός. Και όπως είπε μια άλλη ψυχή «κρίση έχουμε όταν το παλιό πεθαίνει και το νέο δεν έχει ακόμα γεννηθεί».
Ο σκηνοθέτης όσο προχωράει η ταινία επενδύει ολοένα και περισσότερο στην αλληγορία. Η νεαρή επιβιώσασα από τον καρκίνο Κλάρα με τα κοντά μαλλιά έχει γίνει μια γυναίκα, με μαστεκτομή, αλλά με μακριά μαλλιά, γεμάτη σφρίγος, σιγουριά, αυτοπεποίθηση. Το «Ακουάριους» είναι η Βραζιλία, η Κλάρα είναι η παλιά, αριστερή, διανοούμενη, που προσπαθεί να αντισταθεί κι ας γνωρίζει πως το νέο την έχει ξεπεράσει. Ωραία όλα αυτά αγαπητέ σκηνοθέτη. Μόνο που ο Mendonça πέφτει στην παγίδα της επανάληψης. Και της φλυαρίας. Και να οι επενδυτές και να τα κόλπα τους και να, πάλι τους απορρίπτει η Κλάρα και ξανά πάει για μπάνιο και δες τι ωραία κάνει έρωτα με τον νεαρό, μα είναι γραία, φτάνει, την κρίνουν όλοι απ’ έξω και φτου κι από την αρχή. Σαν τους τερμίτες που κατατρώνε ένα σπίτι από μέσα, που το ρημάζουν πριν καν ο εξωτερικός εχθρός φτάσει στην πύλη, έτσι και ο σκηνοθέτης στην έντιμη προσπάθειά του έχει ως εχθρό τον εαυτό του. «Πέφτει» μαχόμενος, αλλά όπως ακούμε να τραγουδούν και οι Queen (μέσα από κασέτα παρακαλώ!) στην αρχή της ταινίας «Another One Bites the Dust»... ΥΓ: Αφίσα του «Barry Lindon» ρε μπαγάσα; Respect!
Η υπόθεση: Η Κλάρα είναι μια 65χρονη χήρα και συνταξιούχος μουσικοκριτικός. Τα χρήματα δεν την απασχόλησαν ποτέ. Γεννήθηκε μέσα σε μια πλούσια, παραδοσιακή οικογένεια στο Ρεσίφε της Βραζιλίας. Και είναι η τελευταία κάτοικος στο Ακουάριους, ένα πρωτότυπο διώροφο συγκρότημα κατοικιών που χτίστηκε κατά τη δεκαετία του '40 στην γεμάτη ακριβά κτίσματα παραλία της πόλης. Όλα τα υπόλοιπα διαμερίσματα του Ακουάριους τα έχει αγοράσει μια τεχνική εταιρία που θέλει να γκρεμίσει το κτίσμα και να χτίσει κάτι πιο σύγχρονο, με προφανέστατο στόχο το κέρδος. Η Κλάρα αντιστέκεται. Το μόνο που ζητά είναι να την αφήσουν να ζήσει εκεί μέχρι να πεθάνει και μετά εννοείται ότι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Η κόντρα και οι παρενοχλήσεις, όμως, είναι συνεχείς. Με αυτόν τον τρόπο η Κλάρα είναι διαρκώς σε εγρήγορση αλλά της δίνεται το έναυσμα να θυμηθεί τους αγαπημένους της, το παρελθόν της και να σκεφτεί και το μέλλον.
Η άποψή μας: Αν κάτι ξεχωρίζει σε τούτη εδώ την ενδιαφέρουσα, αλλά ταυτόχρονα άνιση και φλύαρη ταινία του Filho είναι η Sonia Braga. Με ηλικία ίδια με αυτήν της ηρωίδας που υποδύεται, λάμπει επί της μεγάλης οθόνης. Ένα αιλουροειδές που όζει ερωτισμό, που ξεχειλίζει αυτοπεποίθηση, που είναι μια γυναίκα ζωντανή, με πάθος, με επιμονή κι όχι κάποια γυναικούλα, θύμα των ανθρώπων και της μοίρας. Είναι από τις λίγες φορές που ένας σκηνοθέτης συλλαμβάνει με τόσο άνεση και τόσο σαρκικά τον ερωτισμό μιας γυναίκας της τρίτης ηλικίας! Την θαυμάζει ο σκηνοθέτης αλλά όχι άνευ όρων. Η επιμονή της είναι ταυτόχρονα αξιοσημείωτη, ζηλευτή αλλά και ένδειξη ξεροκεφαλιάς και ελιτισμού! Οι γυναίκες της ηλικίας της, γενικώς οι συνομήλικοί της είχαν πολύ περισσότερες ευκαιρίες από τους σημερινούς νέους, τους οποίους δεν μπορεί να νιώσει – μόνο να τους απολαύσει σωματικά!
Η Κλάρα της Braga θέλει να κρατάει τη μοίρα στα χέρια της. Κι όσο περνάει από τα... χέρια της, αυτό κάνει! Σε ότι αφορά την ίδια την ταινία: χμ. Ο σκηνοθέτης, όντας άπειρος (είπαμε, αυτή είναι μόλις η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του) δομεί το πορτρέτο μιας πολύ ενδιαφέρουσας γυναίκας αλλά θέλει να χτίσει και μια αλληγορία για τη σύγχρονη Βραζιλία. Σε μια χώρα που γκρεμίζει το παλιό για να χτίσει το καινούργιο χωρίς κανέναν σεβασμό, χωρίς ήθος, χωρίς ηθική. Μόνο το άχρονο κέρδος έχει σημασία. Ταυτόχρονα, δικαιολογεί: στον άκρατο καπιταλισμό του σήμερα η εξειδίκευση έχει φτάσει σε σημείο παράνοιας και οι ευκαιρίες για τους έχοντες λιγότερα πτυχία από 10 (!!!) είναι ελάχιστες! Οπότε, κάθε ευκαιρία είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης και πλουτισμού. Είναι ο καπιταλισμός ηλίθιε, που λέει και μια ψυχή στα μέρη μας. Ο καπιταλισμός, που έχει φτάσει στα όριά του. Αδηφάγος και καταστροφικός. Και όπως είπε μια άλλη ψυχή «κρίση έχουμε όταν το παλιό πεθαίνει και το νέο δεν έχει ακόμα γεννηθεί».
Ο σκηνοθέτης όσο προχωράει η ταινία επενδύει ολοένα και περισσότερο στην αλληγορία. Η νεαρή επιβιώσασα από τον καρκίνο Κλάρα με τα κοντά μαλλιά έχει γίνει μια γυναίκα, με μαστεκτομή, αλλά με μακριά μαλλιά, γεμάτη σφρίγος, σιγουριά, αυτοπεποίθηση. Το «Ακουάριους» είναι η Βραζιλία, η Κλάρα είναι η παλιά, αριστερή, διανοούμενη, που προσπαθεί να αντισταθεί κι ας γνωρίζει πως το νέο την έχει ξεπεράσει. Ωραία όλα αυτά αγαπητέ σκηνοθέτη. Μόνο που ο Mendonça πέφτει στην παγίδα της επανάληψης. Και της φλυαρίας. Και να οι επενδυτές και να τα κόλπα τους και να, πάλι τους απορρίπτει η Κλάρα και ξανά πάει για μπάνιο και δες τι ωραία κάνει έρωτα με τον νεαρό, μα είναι γραία, φτάνει, την κρίνουν όλοι απ’ έξω και φτου κι από την αρχή. Σαν τους τερμίτες που κατατρώνε ένα σπίτι από μέσα, που το ρημάζουν πριν καν ο εξωτερικός εχθρός φτάσει στην πύλη, έτσι και ο σκηνοθέτης στην έντιμη προσπάθειά του έχει ως εχθρό τον εαυτό του. «Πέφτει» μαχόμενος, αλλά όπως ακούμε να τραγουδούν και οι Queen (μέσα από κασέτα παρακαλώ!) στην αρχή της ταινίας «Another One Bites the Dust»... ΥΓ: Αφίσα του «Barry Lindon» ρε μπαγάσα; Respect!
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 25 Μαΐου 2017 από την Seven Films
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική