Ακριβώς το τέλος του κόσμου
του Xavier Dolan. Με τους Gaspard Ulliel, Nathalie Baye, Léa Seydoux, Vincent Cassel, Marion Cotillard
«Σπιρτόκουτο» αλά γαλλικά!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Αγαπημένες οικογενειακές στιγμές...
Η συγκεκριμένη ταινία Juste Le Fin Du Monde ξεκίνησε τη διεθνή της καριέρα από το περασμένο φεστιβάλ των Καννών, 10 μήνες πριν περίπου. Κι από τότε, για άλλη μια φορά, το κωλοπαίδι από το γαλλόφωνο Καναδά δίχασε και συνεχίζει να διχάζει κοινό και κριτικούς, στην κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού του Jean-Luc Lagarce, ο οποίος πέθανε το 1995, σε ηλικία 38 ετών από Aids. Να σημειώσουμε εδώ πως το θεατρικό του Lagarce παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό στο πλαίσιο του 2ου Φεστιβάλ Σύγχρονου Θεάτρου «Το Γαλλικό Θέατρο a la Grecque» το Μάιο του 2015, σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολάρι, με πρωταγωνιστές τους Ελεονώρα Αντωνιάδου, Νικόλ Δημητρακοπούλου, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου, Ιωάννη Παπαζήση και Βαγγέλη Ψωμά.
Πλάκα πλάκα ο 27χρονος Xavier Dolan με την 6η μεγάλου μήκους ταινία βρέθηκε στο φεστιβάλ Καννών για πέμπτη φορά (το «Tom à la ferme» πήρε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας το 2013) και για δεύτερη φορά συμμετείχε στο διαγωνιστικό διεκδικώντας τον Χρυσό Φοίνικα. Όχι και μικρό πράγμα για ένα 27χρονο παιδαρέλι, σε ένα φεστιβάλ όπου κυριαρχούν οι μεσήλικες, για να το θέσουμε κομψά, έτσι; Στο φεστιβάλ Καννών λοιπόν, το «Ακριβώς το τέλος του κόσμου» απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής. Η ταινία ήταν η πρόταση του Καναδά για την καλύτερη ξενόγλωσση ταινία στα 89α βραβεία Όσκαρ κι έφτασε στην τελική εννιάδα. Απέσπασε επίσης τα Βραβεία Σεζάρ καλύτερης Σκηνοθεσίας, Μοντάζ και Α’ Ανδρικού ρόλου για τον Gaspard Ulliel.
Η υπόθεση: Ο Λουί είναι ένας διάσημος θεατρικός συγγραφέας. Στα 38 του χρόνια είναι πολύ άρρωστος και ο θάνατος είναι ζήτημα εβδομάδων ή μηνών. Αυτό αποτελεί αρκετό κίνητρο για να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του και την οικογένειά του μετά από απουσία 12 ετών, προκειμένου να τους δει για τελευταία φορά και να τους ανακοινώσει ότι θα πεθάνει. Είναι όλοι τους εκεί: η μητέρα του η (χήρα) Μαρτίν, ο μεγάλος του αδελφός, ο (μονίμως νευριασμένος) Αντουάν, η σύζυγός του, η (συνεσταλμένη και υποτακτική) Κατρίν, την οποία ο Λουί δεν είχε συναντήσει ποτέ στη ζωή του και η μικρή του αδελφή, η (τσαμπουκαλού) Σουζάν, που ήταν πιτσιρίκα όταν την είδε τελευταία φορά πριν φύγει. Η οικογενειακή συνάντηση βγάζει πίκρες, θυμό, οργή και απογοητεύσεις. Όλοι έχουν παράπονα για τον Λουί, για τον εαυτό τους, για τις μεταξύ τους σχέσεις. Ο Λουί, παθητικά, παρακολουθεί ό,τι λαμβάνει χώρα μπροστά του. Θα καταφέρει να τους πει αυτό το νέο για το οποίο τους επισκέφτηκε;
Η άποψή μας: Αδιάφορη ταινία ο Xavier Dolan δεν έχει καταφέρει να γυρίσει ακόμα. Εκνευριστική, σπαστική, αλαζονική, υπερβολική, ναι, όλα αυτά είναι επίθετα που ταιριάζουν γάντι στις ταινίες του. Τούτη εδώ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί (και) με τη χρήση ενός άλλου επιθέτου: υστερική. Οι ήρωές του Dolan δεν μιλάνε: φωνάζουν! Βλέποντας την ταινία δεν μπορείς παρά να σκεφτείς ότι θα μπορούσε να τη γυρίσει ο Γιάννης Οικονομίδης – προσθέτοντας βέβαια και κοινωνικό σχόλιο, που στη συγκεκριμένη περίπτωση λείπει. Προκειμένου να κατορθώσει να κρύψει τη θεατρική προέλευση της ταινίας του ο Dolan κάνει ό,τι μπορεί σε επίπεδο εικόνας, με διάφορα τρικ, γεμίζει για άλλη μια φορά το σάουντρακ με αγαπημένα ποπ τραγούδια που συνεπικουρούνται από την πολύ καλή μουσική που έγραψε ο Gabriel Yared και δίνει απαραίτητες ανάσες μετά από καταιγισμό διαλόγων. Κι επιμένει πολύ στα κοντινά, στα close ups. Εγκλωβίζει τα πρόσωπα, το καθένα ξεχωριστά, στους διαλόγους, έτσι, για να μας δείξει την ασφυξία, την απομόνωση, τη μοναξιά.
Εντέλει βλέπουμε μια ταινία που το 90% της δράσης της λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα σπίτι όπου ο Λουί συναντά ένα προς ένα τα μέλη της οικογένειάς του και συζητά μαζί τους με τον καθένα ξεχωριστά αλλά και με όλα τα μέλη της οικογένειας μαζί. Εντέλει, αυτό που βλέπουμε είναι μια δυσλειτουργική οικογένεια με πολλά μυστικά και απογοητεύσεις και ακυρώσεις που μπορεί να «επικοινωνεί» μόνο φωνάζοντας! Η αλήθεια είναι πως χωρίς την παρουσία του Λουί οι άνθρωποι ενδεχομένως να τα πήγαιναν μια χαρά (δύσκολο, αλλά λέμε τώρα). Το ότι εμφανίζεται 12 χρόνια μετά, όπου στο ενδιάμεσο ο μόνος τρόπος με τον οποίο επικοινωνούσε ήταν κάποιες καρτ ποστάλ που έστελνε με σιβυλλικά μηνύματα, δικαιολογεί εν μέρη όλον αυτόν το θυμό από τα μέλη της οικογένειάς του. Γι' αυτό και η μόνη που δεν φωνάζει όταν μιλάει μαζί του είναι η Κατρίν, η γυναίκα του αδελφού του, την οποία δεν γνώρισε ποτέ. Κι αυτό επειδή η Κατρίν δεν έχει απαιτήσεις από αυτόν...
Δεν υπάρχουν δεύτερα επίπεδα ανάγνωσης εδώ. Μόνο αυτό που βλέπουμε. Ανθρώπους πικραμένους που μιλάνε πολύ, μιλάνε δυνατά, μιλάνε με οργή, λένε αυτό που θέλουν αλλά δεν ακούνε. Δεν τους ενδιαφέρει να ακούσουν. Δεν θα μάθουν για τον επικείμενο θάνατο του Λουί: ο Λουί ουσιαστικά έχει πεθάνει γι' αυτούς εδώ και πολύ, πολύ καιρό... Οι ερμηνείες είναι όλες πολύ καλές – εξάλλου κατά μία έννοια έχουμε εδώ την εθνική Γαλλίας σε υποκριτικό επίπεδο. Να πω την αμαρτία μου, για πρώτη φορά βρίσκω συμπαθή τον Gaspard Ulliel στον πρωταγωνιστικό ρόλο: η χαμηλότονη προσέγγισή του, του ταιριάζει και ο Dolan τον κινηματογραφεί γλυκά. Σε κάποιες γωνίες λήψης, βεβαίως, μοιάζει λίγο με τον Iwan Rheon, τον σιχαμερό κακό Ramsay Bolton από το «Game of Thrones», αλλά εντάξει! Ο Vincent Cassel στο ρόλο του μεγάλου αδελφού είναι είρωνας, λεκτικά βίαιος αλλά βγάζει πετυχημένα και μια αδικία που νιώθει εις βάρος του (είναι ο πιο πληγωμένος από την απουσία του αδελφού του και φαίνεται), η Léa Seydoux ως η μικρή αδελφή είναι πολύ καλή, γεμάτη τατουάζ και έτσι, να καπνίζει τον ένα μπάφο μετά τον άλλο, η Nathalie Baye στο ρόλο της μητέρας βάφεται και ντύνεται σαν λατέρνα αλλά υποστηρίζει αυτό που κάνει ερμηνευτικά κι εκείνη που ξεχωρίζει για άλλη μια φορά είναι η Marion Cotillard, στο ρόλο της συνεσταλμένης, κοινωνικά άβγαλτης συζύγου του Cassel που δέχεται συχνά λεκτικό bullying από εκείνον. Είναι υπέροχη, πανέμορφη και χάρμα να τη βλέπεις ως γυναίκα και ως ηθοποιό. Κι αν συνδυάσουμε τα «λεκτικά» λάθη που κάνει στους διαλόγους της με την πληροφορία ότι στην κωμωδία «Rock'n'Roll», όπου υποδύεται τον εαυτό της, υποτίθεται ότι μαθαίνει γαλλικά του Κεμπέκ για να παίξει στη νέα ταινία του Xavie Dolan (!) καταλαβαίνουμε ότι ο σκηνοθέτης έχει μεταφέρει τη δράση στον γαλλόφωνο Καναδά και η Cotillard υποδύεται τη Γαλλίδα νύφη, που δεν έχει μάθει ακόμα καλά γαλλικά του Κεμπέκ, ε; Να σημειώσω ότι δεν γνωρίζω γαλλικά και ουσιαστικά κάνω μια υπόθεση. Λεπτομέρειες, θα μου πείτε...
Εν κατακλείδι, τούτη η ταινία δεν είναι αριστούργημα, σίγουρα πάντως είναι πολύ, πολύ ενδιαφέρουσα.
Η υπόθεση: Ο Λουί είναι ένας διάσημος θεατρικός συγγραφέας. Στα 38 του χρόνια είναι πολύ άρρωστος και ο θάνατος είναι ζήτημα εβδομάδων ή μηνών. Αυτό αποτελεί αρκετό κίνητρο για να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του και την οικογένειά του μετά από απουσία 12 ετών, προκειμένου να τους δει για τελευταία φορά και να τους ανακοινώσει ότι θα πεθάνει. Είναι όλοι τους εκεί: η μητέρα του η (χήρα) Μαρτίν, ο μεγάλος του αδελφός, ο (μονίμως νευριασμένος) Αντουάν, η σύζυγός του, η (συνεσταλμένη και υποτακτική) Κατρίν, την οποία ο Λουί δεν είχε συναντήσει ποτέ στη ζωή του και η μικρή του αδελφή, η (τσαμπουκαλού) Σουζάν, που ήταν πιτσιρίκα όταν την είδε τελευταία φορά πριν φύγει. Η οικογενειακή συνάντηση βγάζει πίκρες, θυμό, οργή και απογοητεύσεις. Όλοι έχουν παράπονα για τον Λουί, για τον εαυτό τους, για τις μεταξύ τους σχέσεις. Ο Λουί, παθητικά, παρακολουθεί ό,τι λαμβάνει χώρα μπροστά του. Θα καταφέρει να τους πει αυτό το νέο για το οποίο τους επισκέφτηκε;
Η άποψή μας: Αδιάφορη ταινία ο Xavier Dolan δεν έχει καταφέρει να γυρίσει ακόμα. Εκνευριστική, σπαστική, αλαζονική, υπερβολική, ναι, όλα αυτά είναι επίθετα που ταιριάζουν γάντι στις ταινίες του. Τούτη εδώ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί (και) με τη χρήση ενός άλλου επιθέτου: υστερική. Οι ήρωές του Dolan δεν μιλάνε: φωνάζουν! Βλέποντας την ταινία δεν μπορείς παρά να σκεφτείς ότι θα μπορούσε να τη γυρίσει ο Γιάννης Οικονομίδης – προσθέτοντας βέβαια και κοινωνικό σχόλιο, που στη συγκεκριμένη περίπτωση λείπει. Προκειμένου να κατορθώσει να κρύψει τη θεατρική προέλευση της ταινίας του ο Dolan κάνει ό,τι μπορεί σε επίπεδο εικόνας, με διάφορα τρικ, γεμίζει για άλλη μια φορά το σάουντρακ με αγαπημένα ποπ τραγούδια που συνεπικουρούνται από την πολύ καλή μουσική που έγραψε ο Gabriel Yared και δίνει απαραίτητες ανάσες μετά από καταιγισμό διαλόγων. Κι επιμένει πολύ στα κοντινά, στα close ups. Εγκλωβίζει τα πρόσωπα, το καθένα ξεχωριστά, στους διαλόγους, έτσι, για να μας δείξει την ασφυξία, την απομόνωση, τη μοναξιά.
Εντέλει βλέπουμε μια ταινία που το 90% της δράσης της λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα σπίτι όπου ο Λουί συναντά ένα προς ένα τα μέλη της οικογένειάς του και συζητά μαζί τους με τον καθένα ξεχωριστά αλλά και με όλα τα μέλη της οικογένειας μαζί. Εντέλει, αυτό που βλέπουμε είναι μια δυσλειτουργική οικογένεια με πολλά μυστικά και απογοητεύσεις και ακυρώσεις που μπορεί να «επικοινωνεί» μόνο φωνάζοντας! Η αλήθεια είναι πως χωρίς την παρουσία του Λουί οι άνθρωποι ενδεχομένως να τα πήγαιναν μια χαρά (δύσκολο, αλλά λέμε τώρα). Το ότι εμφανίζεται 12 χρόνια μετά, όπου στο ενδιάμεσο ο μόνος τρόπος με τον οποίο επικοινωνούσε ήταν κάποιες καρτ ποστάλ που έστελνε με σιβυλλικά μηνύματα, δικαιολογεί εν μέρη όλον αυτόν το θυμό από τα μέλη της οικογένειάς του. Γι' αυτό και η μόνη που δεν φωνάζει όταν μιλάει μαζί του είναι η Κατρίν, η γυναίκα του αδελφού του, την οποία δεν γνώρισε ποτέ. Κι αυτό επειδή η Κατρίν δεν έχει απαιτήσεις από αυτόν...
Δεν υπάρχουν δεύτερα επίπεδα ανάγνωσης εδώ. Μόνο αυτό που βλέπουμε. Ανθρώπους πικραμένους που μιλάνε πολύ, μιλάνε δυνατά, μιλάνε με οργή, λένε αυτό που θέλουν αλλά δεν ακούνε. Δεν τους ενδιαφέρει να ακούσουν. Δεν θα μάθουν για τον επικείμενο θάνατο του Λουί: ο Λουί ουσιαστικά έχει πεθάνει γι' αυτούς εδώ και πολύ, πολύ καιρό... Οι ερμηνείες είναι όλες πολύ καλές – εξάλλου κατά μία έννοια έχουμε εδώ την εθνική Γαλλίας σε υποκριτικό επίπεδο. Να πω την αμαρτία μου, για πρώτη φορά βρίσκω συμπαθή τον Gaspard Ulliel στον πρωταγωνιστικό ρόλο: η χαμηλότονη προσέγγισή του, του ταιριάζει και ο Dolan τον κινηματογραφεί γλυκά. Σε κάποιες γωνίες λήψης, βεβαίως, μοιάζει λίγο με τον Iwan Rheon, τον σιχαμερό κακό Ramsay Bolton από το «Game of Thrones», αλλά εντάξει! Ο Vincent Cassel στο ρόλο του μεγάλου αδελφού είναι είρωνας, λεκτικά βίαιος αλλά βγάζει πετυχημένα και μια αδικία που νιώθει εις βάρος του (είναι ο πιο πληγωμένος από την απουσία του αδελφού του και φαίνεται), η Léa Seydoux ως η μικρή αδελφή είναι πολύ καλή, γεμάτη τατουάζ και έτσι, να καπνίζει τον ένα μπάφο μετά τον άλλο, η Nathalie Baye στο ρόλο της μητέρας βάφεται και ντύνεται σαν λατέρνα αλλά υποστηρίζει αυτό που κάνει ερμηνευτικά κι εκείνη που ξεχωρίζει για άλλη μια φορά είναι η Marion Cotillard, στο ρόλο της συνεσταλμένης, κοινωνικά άβγαλτης συζύγου του Cassel που δέχεται συχνά λεκτικό bullying από εκείνον. Είναι υπέροχη, πανέμορφη και χάρμα να τη βλέπεις ως γυναίκα και ως ηθοποιό. Κι αν συνδυάσουμε τα «λεκτικά» λάθη που κάνει στους διαλόγους της με την πληροφορία ότι στην κωμωδία «Rock'n'Roll», όπου υποδύεται τον εαυτό της, υποτίθεται ότι μαθαίνει γαλλικά του Κεμπέκ για να παίξει στη νέα ταινία του Xavie Dolan (!) καταλαβαίνουμε ότι ο σκηνοθέτης έχει μεταφέρει τη δράση στον γαλλόφωνο Καναδά και η Cotillard υποδύεται τη Γαλλίδα νύφη, που δεν έχει μάθει ακόμα καλά γαλλικά του Κεμπέκ, ε; Να σημειώσω ότι δεν γνωρίζω γαλλικά και ουσιαστικά κάνω μια υπόθεση. Λεπτομέρειες, θα μου πείτε...
Εν κατακλείδι, τούτη η ταινία δεν είναι αριστούργημα, σίγουρα πάντως είναι πολύ, πολύ ενδιαφέρουσα.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 23 Μαρτίου 2017 από την Seven Films
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική