του Mick Jackson. Με τους Rachel Weisz, Tom Wilkinson, Timothy Spall, Andrew Scott, Jack Lowden, Caren Pistorius, Alex Jennings
«No Holes, No Holocaust»!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)
«Κι όμως, γυρίζει»...
Αυτή είναι η 6η μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθετεί ο 74χρονος Βρετανός σκηνοθέτης από το Essex, Mick Jackson. Μικρή η κινηματογραφική του συγκομιδή, μεγάλη η πείρα του όμως στο χώρο της τηλεόρασης, όπου έχει καριέρα τόσο σε τηλεταινίες όσο και σε τηλεοπτικές σειρές. Η πιο γνωστή ταινία που έχει σκηνοθετήσει είναι «Ο σωματοφύλακας» (The Bodyguard, 1992) ενώ η τελευταία του κινηματογραφική ταινία πριν από αυτήν ήταν ένα φιλμ με τίτλο «Το κυνήγι της επιτυχίας: Πώς να τα πιάσετε χοντρά» (The First $20 Million Is Always the Hardest) από το μακρινό, είναι η αλήθεια, 2002! 15 ολόκληρα χρόνια πριν! Θα μου πείτε, η σκηνοθεσία είναι σαν το ποδήλατο: δεν την ξεχνάς ποτέ! Ε;
Το σενάριο της ταινίας Denial – που είναι υποψήφια για ένα (1) βραβείο BAFTA, ως η καλύτερη βρετανική ταινία του 2016 – το υπογράφει ο θεατρικός συγγραφέας David Hare. Ο Hare έχει σκηνοθετήσει και τέσσερις κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους – για τη μία μάλιστα, την πρώτη του, το «Wetherby» (1985) έχει κερδίσει και Χρυσή Άρκτο καλύτερης ταινίας! Πάντως, πιο γνωστός στους κινηματογραφόφιλους είναι για τα διασκευασμένα σενάριά του για τις ταινίες «Οι ώρες» (The Hours, 2002) και «Σφραγισμένα χείλη» (The Reader, 2008), για τις οποίες ήταν υποψήφιος για Όσκαρ.
Η υπόθεση: 1996. Όταν η Αμερικανίδα ιστορικός Ντέμπορα Λίπσταντ εκδίδει το βιβλίο της «Denying the Holocaust: The Growing Assault on Truth and Memory» στη Μεγάλη Βρετανία, μαθαίνει σοκαρισμένη ότι ο Βρετανός συγγραφέας και υμνητής του Χίτλερ, Ντέιβιντ Ίρβινγκ, ο οποίος έχει καταπιαστεί στα βιβλία του με θέματα του B' Παγκοσμίου Πολέμου, την μηνύει για δυσφήμιση. Αυτό που είναι πιο αξιοπερίεργο για τη διακεκριμένη ακαδημαϊκό είναι ότι, σύμφωνα με το βρετανικό δίκαιο, θεωρείται ένοχη μέχρι να αποδείξει ότι είναι αθώα. Εκτός, λοιπόν, από το να υπερασπιστεί τον εαυτό της, η Λίπσταντ θα προσπαθήσει να αποδείξει κάτι που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση: ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη.
Παθιασμένη και ανεξάρτητη, η Λίπσταντ αρνείται να συμβιβαστεί κι ας διακυβεύονται πολλά! Μια ενδεχόμενη ήττα της στο δικαστήριο θα δίνει νομική υπόσταση στους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Διαλέγει να αναλάβουν την υπόθεσή της από τη μια ο Άντονι Τζούλιους, διάσημος στην Αγγλία καθώς κατόρθωσε να διακόψει το γάμο της πριγκίπισσας Νταϊάνα με τον πρίγκιπα Κάρολο και να πάρει διαζύγιο υπέρ της, και από την άλλη ο Ρίτσαρντ Ράμπτον, που δεν της «γεμίζει» το μάτι. Οι δύο δικηγόροι προσπαθούν να την πείσουν (παρά τις έντονες αντιρρήσεις της) να μην ανεβεί η ίδια στο εδώλιο όπως να μην ανεβούν στο εδώλιο επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Θα έχει επιτυχία η στρατηγική τους;
Η άποψή μας: Ως ταινία τούτη η Άρνηση δεν λέει και πολλά. Δεν διαθέτει σασπένς, ένταση, γνωρίζουμε το αποτέλεσμα της δίκης, όλα λειτουργούν εναντίον της. Δεν βοηθάει και το γεγονός ότι ο Mick Jackson σκηνοθετεί ρουτινιάρικα, δίχως σπίθα. Το αποτέλεσμα είναι μια καλογυρισμένη τηλεταινία! Και πάλι, όχι από τις καλύτερες του είδους! Το μόνο πράγμα που λειτουργεί υπέρ της είναι η κεντρική προβληματική της: υπάρχουν όρια στην ελευθερία του λόγου; Ή μάλλον καλύτερα: μπορεί κάποιος να λέει ελεύθερα τη γνώμη του παραβλέποντας γεγονότα; Ιστορικά γεγονότα, έτσι; Τι είναι γνώμη και τι άποψη; Ποιος ο ρόλος του ιστορικού; Και, προεκτείνοντας λίγο την εν λόγω προβληματική: στην εποχή των ψευδών ειδήσεων, πού και πώς βρίσκεις την αλήθεια; Τη μία και μοναδική; Υπάρχει μία και μοναδική αλήθεια;
Λέει ο άλλος: «Εγώ πιστεύω πως δεν πρέπει να εμβολιάζουμε τα παιδιά μας. Είναι τρόπος χειραγώγησης. Μας δηλητηριάζουν έτσι». Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ιστορική αλήθεια αλλά με επιστημονικό γεγονός. Είναι δυνατόν να κατηγορούνται τη σήμερον ημέρα τα εμβόλια, που έχουν σώσει εκατομμύρια κόσμο από το θάνατο; Θα μου πείτε, εδώ υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν μπορούν να χωνέψουν πως η γη είναι στρόγγυλη ή πως η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο! Στην ιστορία υπάρχουν γεγονότα και υπάρχουν ερμηνείες. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πχ ότι την 5η του Ιούλη του 2015 ο ελληνικός λαός ψήφισε «Όχι» στο δημοψήφισμα! Είναι ιστορικό γεγονός! Πολλοί, όμως, μπορούν να αμφισβητήσουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έβγαλε έρπη στην περίφημη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, που οδήγησε στο 3ο (και μακρύτερο!) Μνημόνιο! Έβγαλε έρπη; Ή ήταν προπαγάνδα; Χμ... Το να βγω εγώ, λοιπόν, και να πω πως ο ελληνικός λαός δεν ψήφισε «Όχι» στο δημοψήφισμα είναι ανακριβές. Δεν ισχύει ιστορικά ρε παιδί μου, πως το λένε. Και δεν είναι θέμα γνώμης και άποψης: αν το πω είμαι ή ηλίθιος ή μικρόνοος. Αν κάποιος βγει να το πει μετά από 50 χρόνια, πάλι το ίδιο θα ισχύει! Δεν είναι θέμα άποψης: είναι θέμα ισχύος και αλήθειας. Το να βγω όμως και να πω πως κάποιοι έκαναν μακιγιάζ και βγήκε ο έρπης ή πως ναι μεν βγήκε έρπης αλλά καμία σχέση δεν έχει με την πάλη του Έλληνα πρωθυπουργού, ε, δικαιούμαι να το πω. Ακόμα και ο έρπης είναι θέμα προς συζήτηση.
Ε, λοιπόν, όλο το παιχνίδι της ταινίας εκεί παίζεται. Υπήρξε όντως το Ολοκαύτωμα; Έκαιγαν όντως οι Ναζί Εβραίους στο Άουσβιτς; Η Ιστορία λέει μεγαλοπρεπώς «Ναι». Δεν είναι θέμα άποψης και οπτικής γωνίας! Τελεία και παύλα. Όλη αυτή η πολύ ενδιαφέρουσα προβληματική, πάντως, μένει μόνο σε επίπεδο προθέσεων στην ταινία. Που κυλάει αδιάφορα. Και καλά, ο σκηνοθέτης δεν θέλει να εκβιάσει συναισθηματικά τους θεατές. Κι όμως, το κάνει και μάλιστα άγαρμπα! Αλλά καλή ταινία δεν γυρίζει. Ακόμα και η άψογη 9 φορές στις 10 Rachel Weisz, εδώ είναι μετριότατη. Μένει η πολύ καλή παρουσία του Tom Wilkinson στο ρόλο του δικηγόρου και η τρομερή εμφάνιση του Timothy Spall, που έχοντας χάσει και κιλά, είναι επιβλητικός στο ρόλο του Ίρβινγκ. Λίγα πράγματα...
Η υπόθεση: 1996. Όταν η Αμερικανίδα ιστορικός Ντέμπορα Λίπσταντ εκδίδει το βιβλίο της «Denying the Holocaust: The Growing Assault on Truth and Memory» στη Μεγάλη Βρετανία, μαθαίνει σοκαρισμένη ότι ο Βρετανός συγγραφέας και υμνητής του Χίτλερ, Ντέιβιντ Ίρβινγκ, ο οποίος έχει καταπιαστεί στα βιβλία του με θέματα του B' Παγκοσμίου Πολέμου, την μηνύει για δυσφήμιση. Αυτό που είναι πιο αξιοπερίεργο για τη διακεκριμένη ακαδημαϊκό είναι ότι, σύμφωνα με το βρετανικό δίκαιο, θεωρείται ένοχη μέχρι να αποδείξει ότι είναι αθώα. Εκτός, λοιπόν, από το να υπερασπιστεί τον εαυτό της, η Λίπσταντ θα προσπαθήσει να αποδείξει κάτι που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση: ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη.
Παθιασμένη και ανεξάρτητη, η Λίπσταντ αρνείται να συμβιβαστεί κι ας διακυβεύονται πολλά! Μια ενδεχόμενη ήττα της στο δικαστήριο θα δίνει νομική υπόσταση στους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Διαλέγει να αναλάβουν την υπόθεσή της από τη μια ο Άντονι Τζούλιους, διάσημος στην Αγγλία καθώς κατόρθωσε να διακόψει το γάμο της πριγκίπισσας Νταϊάνα με τον πρίγκιπα Κάρολο και να πάρει διαζύγιο υπέρ της, και από την άλλη ο Ρίτσαρντ Ράμπτον, που δεν της «γεμίζει» το μάτι. Οι δύο δικηγόροι προσπαθούν να την πείσουν (παρά τις έντονες αντιρρήσεις της) να μην ανεβεί η ίδια στο εδώλιο όπως να μην ανεβούν στο εδώλιο επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Θα έχει επιτυχία η στρατηγική τους;
Η άποψή μας: Ως ταινία τούτη η Άρνηση δεν λέει και πολλά. Δεν διαθέτει σασπένς, ένταση, γνωρίζουμε το αποτέλεσμα της δίκης, όλα λειτουργούν εναντίον της. Δεν βοηθάει και το γεγονός ότι ο Mick Jackson σκηνοθετεί ρουτινιάρικα, δίχως σπίθα. Το αποτέλεσμα είναι μια καλογυρισμένη τηλεταινία! Και πάλι, όχι από τις καλύτερες του είδους! Το μόνο πράγμα που λειτουργεί υπέρ της είναι η κεντρική προβληματική της: υπάρχουν όρια στην ελευθερία του λόγου; Ή μάλλον καλύτερα: μπορεί κάποιος να λέει ελεύθερα τη γνώμη του παραβλέποντας γεγονότα; Ιστορικά γεγονότα, έτσι; Τι είναι γνώμη και τι άποψη; Ποιος ο ρόλος του ιστορικού; Και, προεκτείνοντας λίγο την εν λόγω προβληματική: στην εποχή των ψευδών ειδήσεων, πού και πώς βρίσκεις την αλήθεια; Τη μία και μοναδική; Υπάρχει μία και μοναδική αλήθεια;
Λέει ο άλλος: «Εγώ πιστεύω πως δεν πρέπει να εμβολιάζουμε τα παιδιά μας. Είναι τρόπος χειραγώγησης. Μας δηλητηριάζουν έτσι». Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ιστορική αλήθεια αλλά με επιστημονικό γεγονός. Είναι δυνατόν να κατηγορούνται τη σήμερον ημέρα τα εμβόλια, που έχουν σώσει εκατομμύρια κόσμο από το θάνατο; Θα μου πείτε, εδώ υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν μπορούν να χωνέψουν πως η γη είναι στρόγγυλη ή πως η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο! Στην ιστορία υπάρχουν γεγονότα και υπάρχουν ερμηνείες. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πχ ότι την 5η του Ιούλη του 2015 ο ελληνικός λαός ψήφισε «Όχι» στο δημοψήφισμα! Είναι ιστορικό γεγονός! Πολλοί, όμως, μπορούν να αμφισβητήσουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έβγαλε έρπη στην περίφημη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, που οδήγησε στο 3ο (και μακρύτερο!) Μνημόνιο! Έβγαλε έρπη; Ή ήταν προπαγάνδα; Χμ... Το να βγω εγώ, λοιπόν, και να πω πως ο ελληνικός λαός δεν ψήφισε «Όχι» στο δημοψήφισμα είναι ανακριβές. Δεν ισχύει ιστορικά ρε παιδί μου, πως το λένε. Και δεν είναι θέμα γνώμης και άποψης: αν το πω είμαι ή ηλίθιος ή μικρόνοος. Αν κάποιος βγει να το πει μετά από 50 χρόνια, πάλι το ίδιο θα ισχύει! Δεν είναι θέμα άποψης: είναι θέμα ισχύος και αλήθειας. Το να βγω όμως και να πω πως κάποιοι έκαναν μακιγιάζ και βγήκε ο έρπης ή πως ναι μεν βγήκε έρπης αλλά καμία σχέση δεν έχει με την πάλη του Έλληνα πρωθυπουργού, ε, δικαιούμαι να το πω. Ακόμα και ο έρπης είναι θέμα προς συζήτηση.
Ε, λοιπόν, όλο το παιχνίδι της ταινίας εκεί παίζεται. Υπήρξε όντως το Ολοκαύτωμα; Έκαιγαν όντως οι Ναζί Εβραίους στο Άουσβιτς; Η Ιστορία λέει μεγαλοπρεπώς «Ναι». Δεν είναι θέμα άποψης και οπτικής γωνίας! Τελεία και παύλα. Όλη αυτή η πολύ ενδιαφέρουσα προβληματική, πάντως, μένει μόνο σε επίπεδο προθέσεων στην ταινία. Που κυλάει αδιάφορα. Και καλά, ο σκηνοθέτης δεν θέλει να εκβιάσει συναισθηματικά τους θεατές. Κι όμως, το κάνει και μάλιστα άγαρμπα! Αλλά καλή ταινία δεν γυρίζει. Ακόμα και η άψογη 9 φορές στις 10 Rachel Weisz, εδώ είναι μετριότατη. Μένει η πολύ καλή παρουσία του Tom Wilkinson στο ρόλο του δικηγόρου και η τρομερή εμφάνιση του Timothy Spall, που έχοντας χάσει και κιλά, είναι επιβλητικός στο ρόλο του Ίρβινγκ. Λίγα πράγματα...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 19 Ιανουαρίου 2017 από την Odeon
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική