Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Έρημά μου νιάτα, πού τσαλακωθήκατε;

Μιας που είναι η εποχή των... λιστών, την ταινία American Honey θα τη δείτε σε μπόλικες από δαύτες. Του... εξωτερικού, να το διευκρινίσουμε αυτό. Γιατί στο εσωτερικόν δεν θα μπορούσε να είναι σε λίστες της χρονιάς, μιας που δεν έχει βγει στις ημεδαπές αίθουσες το 2016 και δεν γνωρίζουμε αν θα το πράξει και μέσα στο 2017. Παράξενο κατά μία έννοια, καθώς ήταν μία από τις πλέον συζητημένες ταινίες του περασμένου φεστιβάλ των Καννών όπου έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της τον περασμένο Μάιο, συμμετέχοντας στο διαγωνιστικό τμήμα!

Η Andrea Arnold είναι αν μη τι άλλο μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνοθέτιδα. Με την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία της, και πρώτη made in USA, επέστρεψε λοιπόν στο φεστιβάλ όπου συμμετείχε και με τις δύο πρώτες ταινίες της, για την καθεμιά από τις οποίες έλαβε και το Βραβείο της Επιτροπής! Και το... καλό τρίτωσε με τούτη την ταινία, που επίσης τιμήθηκε με το Βραβείο της Επιτροπής! Θυμίζουμε: ξεκίνησε με το εντυπωσιακό «Red Road» (2006), συνέχισε με το εξίσου σούπερ γουάου Fish Tank (2009) και το 2011 έκανε μια... απιστία, παρατώντας (προσωρινά) το αγαπημένο της φεστιβάλ για να δοκιμαστεί στο διαγωνιστικό της Βενετίας με την ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά της στα «Ανεμοδαρμένα ύψη» (Wuthering Heights) της Emily Bronte. Ο τίτλος της τελευταίας της ταινίας είναι δανεισμένος από το ομώνυμο τραγούδι των Lady Antebellum. Και είναι μια από τις σπάνιες πλέον ταινίες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που λείπουν λέμε από το σύγχρονο κινηματογράφο. Τα πλάνα είναι γυρισμένα με χρονολογική σειρά, υπήρξε μεγάλη ελευθερία στο σενάριο και μπόλικος αυτοσχεδιασμός, σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας η κάμερα είναι στο χέρι και τέλος δεν χρησιμοποιήθηκε σχεδόν καθόλου τεχνητός φωτισμός! Αμ οι τίτλοι τέλους; Κι αυτοί ιδιαίτεροι. Για πρώτη φορά όλοι όσοι συμμετείχαν στην ταινία εμφανίζονται στους τίτλους τέλους με αλφαβητική σειρά – κι όχι προτάσσοντας αρχικά τους ηθοποιούς και μετά τους τεχνικούς. Όχι. Όλοι αλφαβητικά, ανεξάρτητα αν είναι ηθοποιοί ή το παιδί που φρόντιζε για το φαγητό στο σετ! Ωραίο;

Η υπόθεση: Η Σταρ είναι μια 18χρονη κοπέλα που μπορεί να έχει όλο το μέλλον μπροστά της, παρόν όμως δεν διαθέτει. Ανήκει στην κατηγορία «white trash», φροντίζει η ίδια τα δύο ανήλικα αδέλφια της μαζεύοντας φαγώσιμα από τους σκουπιδοτενεκέδες των σούπερ-μάρκετ και οι γονείς της είναι εκτός κάδρου. Μια μέρα θα συναντήσει μια παρέα συνομηλίκων της που τριγυρνάνε τις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ βγάζοντας τα προς το ζην «πουλώντας» συνδρομές για περιοδικά! Την προσοχή της κερδίζει αμέσως ο Τζέικ, ένας καταφερτζής αλαζόνας, μεγαλύτερός της σε ηλικία νεαρός, που την προσκαλεί να τους ακολουθήσει και να βγάλει κι εκείνη χρήματα όπως εκείνοι! Αφού αφήσει τα αδέλφια της υπό την προστασία ενός αναξιόπιστου είναι η αλήθεια κηδεμόνα, η Σταρ όντως ακολουθεί το παράξενο αυτό καραβάνι. Μεταξύ αυτής και του Τζέικ θα αναπτυχθεί μια ερωτική σχέση. Έτσι κι αλλιώς όμως είναι νέα, είναι νέοι και όλη η ζωή βρίσκεται μπροστά τους...

Η άποψή μας: Στις Κάννες είναι κανόνας οι περισσότερες ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος να είναι μεγάλες σε διάρκεια. Τούτη η ταινία, ας πούμε, διαρκεί 162 λεπτά! Σχεδόν τρεις ώρες δηλαδή! Ξέρετε ποιο είναι το κατόρθωμα της Arnold; Το γεγονός ότι κατάφερε να γεμίσει αυτά τα 162 λεπτά χωρίς να μας παρουσιάζει κάτι το αδιαπραγμάτευτα συγκλονιστικό αλλά κανένα λεπτό της ταινίας δεν σε κάνει να βαρεθείς – δεν υπάρχει στιγμή της ταινίας που να σε αφήνει αδιάφορο! Μπορεί να είναι η πιο «χαλαρή» της ταινία σε ότι αφορά τη διαδοχή των γεγονότων κι όμως όλα τα κομμάτια του παζλ κολλάνε. Από την αριστουργηματική διεύθυνση φωτογραφίας, το απαιτητικό και εντελώς έξυπνο μοντάζ και το καταπληκτικότερο σάουντρακ που έχετε ακούσει τα τελευταία χρόνια! Ε, ναι, λοιπόν, αν είστε young at heart αποκλείεται να μην παρασυρθείτε από τη χαρά της ζωής που νιώθουν αυτά τα παιδιά. Που με την ίδια ευκολία που χορεύουν ξέφρενα υπό τους ήχους του «We Found Love» (in a hopeless place, έτσι;) της Rihanna, μπορούν να γουστάρουν μια βόλτα μέσα στην πόλη, μέσα στη νύχτα με το φοβερό και τρομερό «Recharge and Revolt» των Raveonettes, που μέχρι πρόσφατα το είχα και ήχο κλήσης στο κινητό (just saying!).

Θα μπορούσα να είμαι πατέρας αυτών των πιτσιρικάδων (με... παίρνει ηλικιακά), αλλά διάολε, πολύ χαίρομαι που ένα μικρό μέρος μέσα μου συνεχίζει και μπορεί να νιώθει όπως αυτοί, έτσι όπως αποτυπώνεται στην ταινία. Μια γενιά χαμένη, καμένη, κατεστραμμένη κι όμως ζωντανή, αισιόδοξη, δυνατή, με αυτοπεποίθηση, ιδίως σε ότι αφορά τις κοπέλες της παρέας. Η πρωτοεμφανιζόμενη Sasha Lane (με καμία προηγούμενη υποκριτική πείρα – την ξεχώρισαν όταν την είδαν σε μια παραλία στην Πόλη του Παναμά με μια φίλη της και οι δύο κοπέλες νόμιζαν αρχικά ότι τις ήθελαν για να γυριστεί πορνό!!!) είναι εξαιρετική στο ρόλο της Σταρ: ο φακός την αγαπάει και το πρόσωπό της ακτινοβολεί δυναμισμό. Ο Shia LaBeouf, το μεγάλο όνομα του καστ, μάλλον δίνει την καλύτερη ερμηνεία της ζωής του, ίσως επειδή ο συγκεκριμένος ρόλος βρίσκεται πιο κοντά σε αυτό που πραγματικά είναι, οπότε δεν χρειάζεται να... υποδυθεί.

Μεταξύ των «επεισοδίων» τούτου του ιδιότυπου συνδυασμού road movie, americana και ιστορίας αγάπης, που παρεκκλίνουν λίγο από το γενικό αισθητικό κανόνα της ταινίας, εκείνη που ξεχωρίζει είναι αυτή με τους Τεξανούς, την τεκίλα και το κλασικό σκουλήκι ενώ μια άλλη, εκείνη με τους τύπους που δουλεύουν στις πηγές άντλησης πετρελαίου, θα μπορούσε ενδεχομένως και να λείπει. Πάντως, όποτε είναι μαζί οι δύο πρωταγωνιστές η ταινία κερδίζει σε ένταση και φλόγα. Κι είναι αυτοί οι δύο που εκπροσωπούν την άποψη της σκηνοθέτιδας σχετικά με τη νέα γενιά και τη σχέση της με το σεξ και τον έρωτα: το σεξ βρίσκεται πολύ εύκολα, ο ρομαντισμός δεν έχει πεθάνει αλλά η εποχή παραείναι κυνική για να παραδεχτούν τα παιδιά ότι είναι ερωτευμένα.

Ένας ύμνος στη νέα γενιά, μια ταινία – πυγολαμπίδα που, όπως στο φινάλε, με το λίγο φως το οποίο εκπέμπει, μπορεί να διώξει τα σκοτάδια που μας έχουν περικυκλώσει και ασφυκτικά σκεπάσει. Λέω εγώ τώρα...