Movies Ltd

του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969)

Έρως ανίκατε μάχαν... και νόμοις! (μη βαράτε οι φιλόλογοι!)

Μιας που η εποχή των υποψηφιοτήτων και των βραβεύσεων για τις ταινίες της χρονιάς είναι ήδη εδώ, αποφασίσαμε (δηλαδή, ο zerVo αποφάσισε – μουάχαχαχαχαχαχα) να παρουσιάσουμε εδώ στο www.moviesltd.gr φιλμ τα οποία έχουμε δει και τα οποία διεκδικούν με αξιώσεις να μνημονευτούν σε μπόλικες λίστες, μεταξύ των οποίων κι εκείνες για τα Όσκαρ. Πχ, τούτη η ταινία νομίζουμε πως θα έχει μία με δύο υποψηφιότητες στα Όσκαρ: για τις ερμηνείες τόσο του Joel Edgerton όσο και της Ruth Negga. Οι οποίοι υποδύονται ένα τυπικό (;) αμερικάνικο ζευγάρι όντας ο μεν Edgerton από την Αυστραλία η δε Negga από την Αιθιοπία!

Την ταινία Loving την είδαμε στο περασμένο φεστιβάλ των Καννών, όπου έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα. Ο σκηνοθέτης της, ο Jeff Nichols, είναι κατά πως φαίνεται (ελπίζουμε να διαψευσθούμε) χαρακτηριστική περίπτωση δημιουργού που αργά αλλά σταθερά εντάσσεται και «απορροφάται» από το σύστημα. Το χολιγουντιανό. Έδωσε τα διαπιστευτήριά του και τώρα πλέον, αφομοιωμένος, πρέπει να κάνει «μεγάλες» ταινίες, για το μεγάλο κοινό. Ο άνθρωπος που μας συστήθηκε με το «Shotgun Stories» (2007), τον λατρέψαμε για το «Καταφύγιο» (Take Shelter, 2011) – την καλύτερή του ταινία με διαφορά – και είχε κάτι πολύ ενδιαφέρον να πει και στο «Ένα καλοκαίρι» (Mud, 2012), μας την έκανε γυριστή αλά...Spielberg με το «Ο εκλεκτός της νύχτας» (Midnight Special, 2016) με το οποίο συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου και με την τελευταία του ταινία κάνει κάτι καλό μεν αλλά τόσο προβλέψιμο και τόσο φτιαγμένο by the books, που δεν κρύβει καμία έκπληξη.

Η υπόθεση: Ιούνιος 1958. Ο Ρίτσαρντ Λάβινγκ κάνει πρόταση γάμου στην αγαπημένη του Μίλντρεντ σε ένα χωράφι της Πολιτείας της Βιρτζίνια όπου ζουν, στον αμερικάνικο Νότο, σε ένα σημείο όπου σκέφτεται να χτίσει το σπίτι στο οποίο θα στεγάσουν την ευτυχία τους. Η Μίλντρεντ δέχεται και οι δυο τους φεύγουν για την Ουάσινγκτον όπου και παντρεύονται. Άμα τη επιστροφή τους, όμως, ένα βράδυ, η αστυνομία κάνει έφοδο εκεί που διαμένουν και τους συλλαμβάνει. Ποιο είναι το έγκλημά τους; Ο Ρίτσαρντ είναι λευκός και η Μίλντρεντ αφροαμερικάνα (και ολίγον τι Τσερόκι). Και ο γάμος μεταξύ λευκών και αφροαμερικάνων είναι παράνομος σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους της Βιρτζίνια. Φυλακίζονται και ο δικαστής τους θέτει το δίλημμα: ή θα φύγουν από την πολιτεία για 25 χρόνια (!) ή θα φυλακιστούν για ένα χρόνο για το... έγκλημά τους.

Το ζευγάρι αποφασίζει να φύγει. Γεννιούνται τα παιδιά τους, μεγαλώνουν, αλλά η Μίλντρεντ δεν αντέχει και θέλει να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα της. Και το ζευγάρι γυρίζει. Ένας ολόκληρος δικαστικός αγώνας ξεκινά προκειμένου να καταφέρουν να κατοχυρώσουν το αναφέρετο δικαίωμά τους να ζήσουν μαζί και ελεύθεροι εκεί όπου οι ίδιοι επιθυμούν...

Η άποψή μας: Η ταινία βασίζεται σε πραγματική ιστορία. Μάλιστα, έχει καταγραφεί και σε ένα ντοκιμαντέρ και συγκεκριμένα το «The Loving Story» (2011) της Nancy Buirski. Γενικά η υπόθεση ξεσήκωσε μεγάλο ντόρο στην εποχή της: ο Λευκός Οίκος έδειξε ενδιαφέρον και το περιοδικό Life έκανε ένα φωτογραφικό ρεπορτάζ που είχε τον εύγλωττο τίτλο «The Crime of Being Married». Μέχρι εδώ όλα καλά. Ο Jeff Nichols επιλέγει να μεταφέρει την πραγματική αυτή ιστορία ως μια ιστορία μυθοπλασίας, σαν να μην έγιναν όλα αυτά στην πραγματικότητα. Ως ένα δράμα που αξίζει τον κόπο να ειπωθεί γιατί έχει ενδιαφέρον. Κι αυτό το δεχόμαστε και μάλιστα ως κάτι έξυπνο: ο σκηνοθέτης δείχνει να μην ενδιαφέρεται να κάνει μια από τις ντεμέκ στρατευμένες ταινίες αλά Χόλιγουντ αλλά να διηγηθεί μια ενδιαφέρουσα μικρή ιστορία που θέλει να τη μοιραστεί με τους θεατές του. Μόνο που... παραείναι ευγενικός! Παραείναι χαμηλόφωνος. Και εντέλει, παραείναι... χολιγουντιανός: γίνεται αυτό που προσπαθεί να αποφύγει!

Ψιθυρίζει την ιστορία - ούτε καν την αφηγείται με στεντόρεια φωνή. Διάολε, δεν υπάρχουν κακοί στην ταινία! Μόνο ο σερίφης τον οποίο υποδύεται ο Marton Csokas βγάζει μια άκαμπτη συμπεριφορά αλλά και πάλι δεν νιώθουμε ότι... μισεί το ζευγάρι για αυτό που έκανε. Απλώς, εφαρμόζει τον νόμο. Εδώ καλά καλά δεν αναφέρεται ποιος «κάρφωσε» το ζευγάρι στην αστυνομία! Δηλαδή, ρουφιάνοι υπήρχαν, οδήγησαν ένα ζευγάρι στη φυλακή, με τη γυναίκα έγκυο παρακαλώ, και δεν κατονομάζονται! Η προσέγγιση αυτή του Nichols οδηγεί την ταινία σε χαμηλά ημιτόνια. Σε ένα φλατ πράγμα, γεμάτο ακαδημαϊσμό, που δεν διαθέτει καμία στιγμή ρίσκου, καμία στιγμή έκθεσης, καμία στιγμή αμφιβολίας από μέρους του θεατή, κάτι που ήταν σήμα κατατεθέν για το «Καταφύγιο».

Όντας γνωστή η ιστορία και μην κρύβοντας καμία έκπληξη σε ότι αφορά την έκβαση θεωρούμε ότι ο Nichols έπρεπε να ζεστάνει τα πράγματα, να τα ζωντανέψει, να τα κάνει πιο ενδιαφέροντα. Αυτός, ακόμα και το ερωτευμένο ζευγάρι το δείχνει ως ένα κανονικό ζευγάρι, που έτυχε να μπει στο στόχαστρο του νόμου. Και η μεγάλη μάχη στο δικαστήριο, που γίνεται ερήμην του ζευγαριού, δεν γίνεται μεν αντικείμενο εκμετάλλευσης για μελοδραματικές κορώνες, δεν αξιοποιείται δε καθόλου δραματουργικά. Σαν να εκφωνεί κάποιος ειδήσεις στην τηλεόραση και να μην αλλάζει το χρώμα της φωνής του ούτε στο σημείο όπου ανακοινώνει την αύξηση στα πακέτα των τσιγάρων κατά δέκα λεπτά ούτε στο σημείο όπου μιλάει για ένα θανατηφόρο δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή σε 10 παιδιά.

Τέλος πάντων, σίγουρα καλοφτιαγμένη ταινία με υποτονική μεν, ιδιαίτερη δε και πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία από τον Edgerton. Εκείνη που κερδίζει τις εντυπώσεις είναι η Ruth Negga, στο ρόλο της Μίλντρεντ. Σε αυτήν ποντάρουμε περισσότερο. Κλασικά, μικρό πέρασμα από την ταινία κάνει και ο Michael Shannon, ο οποίος έτσι έχει παίξει και στις πέντε ταινίες του σκηνοθέτη! Ο Nichols δείχνει πως του αρέσει να συνεργάζεται με τους ίδιους πάνω κάτω ανθρώπους. Ας ελπίσουμε ότι θα γυρίσει στον παλιό καλό εαυτό του και ότι δεν θα μετατραπεί σε έναν ανθυπο-Spielberg.