Movies Ltd

του zerVo (@moviesltd)

Παραμονή της απονομής των βραβείων στις Κάννες, απογευματάκι έξω από την πάντα φιλόξενη Λαίδα, σινεφίλ ομήγυρη δίνει τα προγνωστικά της για το ποιος θα είναι εντέλει εκείνος που θα επικρατήσει και θα κάνει δικό του τον βαρύτιμο ολόχρυσο Φοίνικα. Κανείς από τους τέσσερις μας δεν είχε δει ούτε λεπτό φυσικά από τα φιλμς του διαγωνιστικού, αλλά από όσα ανέφεραν οι τυχεροί απεσταλμένοι στην Κυανή Ακτή λίγο έως πολύ μια άποψη είχε σχηματίσει ο καθείς. Και ο Patterson επιλέχθηκε από κάποιον και ο Toni Erdmann πήρε την δική του ψήφο και η Handmaiden αν θυμούμαι καλά κρίθηκε φαβορί. Σαν φτάνει η σειρά μου να προβλέψω, χωρίς να το πολυσκεφτώ μια φράση ξεστόμισα: Ντάνιελ Μπλέικ! Την επομένη με τα έπαθλα να έχουν πάρει την σειρά τους, οι κομπανιέροι της κουβέντας αναρωτήθηκαν πως το μάντεψα. Μα είναι απλούστατο. Σε οποιοδήποτε κονκόρσο συμμετέχει, οι αρμόδιες επιτροπές οφείλουν να δίνουν ένα τρόπαιο στον καλύτερο των υπολοίπων κι ένα ντε φάκτο στον μέγιστο Ken Loach!

Έχοντας ξοδέψει μια ολόκληρη ζωή στις σκαλωσιές των οικοδομών, ο επιδέξιος ξυλουργός Ντάνιελ Μπλέικ, στο κατώφλι των εξήντα του χρόνων, θα λάβει την εντολή από την γιατρό του να μην εργαστεί ποτέ ξανά, αφού η αδύναμη καρδιά του δεν δείχνει ικανή να αντέξει το βάρος της σκληρής κι επίπονης εργασίας του. Έχοντας ήδη προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στις αρχές, με την ελπίδα πως πολύ σύντομα εκείνες θα αποφασίσουν να του παράσχουν την πρόωρη σύνταξη λόγω ασθενείας, θα βρεθεί μπροστά σε μια τεράστια έκπληξη αντιλαμβανόμενος πως οι ιθύνοντες της κοινωνικής ασφάλισης έχουν ετσιθελικά αποφασίσει πως δεν συντρέχει κανένας λόγος να κόψει το μεροκάματο, οπότε πρέπει να διαγράψει όσα προστάζουν υπέρηχοι και τρίπλεξ και πάλι να αρματωθεί σφυρί και καλέμι, αν επιθυμεί να βγάλει τον επιούσιο...

Με τις αντοχές να είναι όμως μηδενικές, όπως ελάχιστη είναι και η γνώση όσων εργασιών θα του προσφέρει ο Οργανισμός Απασχόλησης, ο ζορισμένος Ντάνιελ θα κάνει μια ύστατη προσπάθεια να διεκδικήσει τα δικαιώματα του. Σε μια τέτοια αποφασιστική επίσκεψη στα γραφεία της Πρόνοιας, θα αντιληφθεί πως η δική του περίπτωση δεν είναι η μοναδική που εκκρεμεί και πως υπάρχουν αμέτρητες, ίσως και πιο περίπλοκες από την δική του, ακόμη, προς επίλυση. Όπως της νεαρής, διαζευγμένης με τα δύο ανήλικα παιδάκια, Κέιτι, που άνεργη και άπορη, προκειμένου να αποφύγει το βρώμικο κοινόβιο του Λονδίνου αναγκάστηκε να ταξιδέψει τετρακόσια χιλιόμετρα μακρυά, στο βορινό Νιούκαστλ, εκεί που η υπηρεσίες της υποσχέθηκαν ένα, τουλάχιστον αξιοπρεπές διαμέρισμα, για να μεγαλώσει τα καμάρια της.

Αλλά που? Βάρα νταγερέ οι πιστοί στο πρωτόκολλο γραφειοκράτες, για χάρη μιας ολιγόλεπτης καθυστέρησης, θα πετάξουν την νεαρή μάνα και τα ανήλικα της σε ένα στενόχωρο τρωγλάκι, βάζοντας έτσι μια ακόμη έγνοια στο μυαλό του πονόψυχου χήρου, Κυρίου Μπλέικ, που θα θελήσει να τους φροντίσει σαν να είναι δικοί του άνθρωποι, σαν να είναι η κόρη και τα εγγόνια που ποτέ του δεν απέκτησε. Η θρυψαλιασμένη καρδιά όμως έχει ήδη θέσει τους δικούς της κανόνες στον μεσήλικα, που πρέπει κατεπειγόντως όπως ορίζουν οι δοκτόροι, να πάψει κάθε χειρονακτική δράση, ειδάλλως οι συνέπειες ενδέχεται και να είναι καταστροφικές και ανεπανόρθωτες.

Κι έτσι κάτω από αυτές τις ακραία αντίξοες συνθήκες παίρνει μπροστά η Οδύσσεια του ανήμπορου γεράκου (όχι και τόσο ηλικιωμένου στην πραγματικότητα, μα δείχνει τουλάχιστον δύο δεκαετίες παραπάνω από τα 59 που κατά το σενάριο γράφει η ταυτότητα) ελέω ενός σφάλματος του κατά την διάρκεια της...τηλεφωνικής εξέτασης του από τους συνταγματικά άξιους να κρίνουν ποιος χαίρει άκρας υγείας και ποιος όχι. Ο κακόμοιρος άντρας, σαν να μην του έχουν φτάσει όλα τα δεινά που πέρασε στον λιτό του βίο, εκεί στο λίγων τετραγωνικών καμαράκι του εργατικού μπλοκ στο Τάινσάιντ, έχει να κοντράρει πλέον και ολάκερη την βρετανική γραφειοκρατεία, που στέκει απέναντι του απαθής και ανέκφραστη, ζητώντας όλα και περισσότερα δικαιολογητικά, συνεχώς και πιο πολλά χαρτιά, μπας και βάλει στο βιβλιάριο του την πολυπόθητη σφραγίδα. Μπα! Ετούτος σφύζει από ζωντάνια, σιγά να μην του κόψουμε και μηνιάτικο επίδομα, του τεμπέλη...

Τραγωδία που δεν δοκιμάζει μόνο τις ελάχιστες εναπομείνασες δυνάμεις του Ντάνιελ Μπλέικ, αλλά και εκείνες αυτού που παρακολουθεί από πρώτο χέρι την Σισσύφεια διαδρομή του από τον Άννα στον Καιάφα και τανάπαλιν, επιχειρώντας να πείσει για του Γιατρού (του Γιατρού!) το αληθές. Οργή! Και ταυτόχρονα θυμηδία γα το τι μπορεί να προκύψει σε κάποιον που μια χαρά πλήρωνε μέχρι τα τώρα εισφορές και ταμεία, αντικρίζοντας την υπεύθυνη ανευθυνότητα των χαρτογιακάδων, που δεν δείχνουν την παραμικρή λύπηση για το ανθρωπάκι, που του μένουν δεν του μένουν, όπως πηγαίνει το πράγμα λίγες εβδομάδες ζωής. Όσο για το κορίτσι που καθυστέρησε στο ραντεβού της, ε, καλά να πάθει, ας ήταν συνεπής, δικό της είναι το πρόβλημα, όχι του χωρίς την παραμικρή πρωτοβουλία υπαλλήλου, που δίχως δισταγμό θα της δείξει την άγουσα προς την (παν)εύκολη λύση, για να θρέψει τα τζιέρια της. Κλεψιά και έκδοση! Αγγλία, Ευρώπη, Δύση, 21ος αιώνας!

Οι γεμάτες ρεαλισμό και γνησιότητα εικόνες του λατρεμένου Ken Loach συγκλονίζουν με τον τρόπο που διαδέχονται η μία την άλλη, ανεβάζοντας λεπτό με το λεπτό τον πήχη που καλείται να υπερκεράσει ο οικοδόμος, ένας εκφραστικότατος, μα και όχι ιδιαίτερα διάσημος στο πέραν της Αλβιόνας κοινό ηθοποιός, ο Dave Johns, που ειδίκευση του είναι η όρθια κωμωδία. Στοιχείο της μόστρας του πασιφανές, τις ώρες του απόλυτου εκνευρισμού, όταν στέκει ανήμπορος και με ματιά θλιμμένη που λιώνει ψυχές, βγάζοντας μια συμπαθητική γλαφυρότητα, του τύπου "δεν μπορεί, τι άλλο θα του προκύψει?"

Με όχημα ετούτη την καθηλωτική παρουσία, ο επί πολλών διεθνών διοργανώσεων τροπαιούχος μαέστρος, ταξιδεύει στα καρέ του ολόκληρο το ηθικοπλαστικό γίγνεσθαι που ισχύει καθημερινώς στους υπηρεσιακούς θεσμούς της πατρίδας του και διεθνώς, κριτικάροντας ευθέως και με τόλμη εφήβου και όχι ογδοντάρη τις πρακτικές που έχει οδηγήσει τις κοινωνίες η απαξίωση της ανθρώπινης αξίας και ο μηδενισμός της ελάχιστης αξιοπρέπειας. Δυστυχώς τις συνταρακτικές εικόνες αυτές, οι περισσότεροι αν όχι όλοι μας τις αντικρίζουμε, εδώ και καιρό και στο δικό μας κάθε μέρα και μάλιστα με πρόσωπα κάποτε σεβάσμια και ικανά, οικογενειάρχες που απώλεσαν για διαφόρους λόγους την εργασία, το έσοδο τους, το ψωμί του και τώρα περιφέρονται ρακένδυτοι στις λαϊκές αγορές καρτερώντας να πεταχτεί στην άσφαλτο ένα μουχλιασμένο λάχανο ή μια σαπισμένη ντομάτα, να την αρπάξουν σαν μάννα εξ ουρανού.

Αντίδραση λαού? Ελάχιστη μέχρι και καμιά, από όσους δεν έχει κτυπήσει την πόρτα το δράμα της ανέχειας. Κι αν υπάρξει έστω από έναν θαρραλέο που θα υψώσει την σημαία του πολίτη φωνάζοντας το I, Daniel Blake, μάλλον θα λοιδωρηθεί από τους πάντα έτοιμους για αμάκα περαστικούς, θα κριθεί γραφική από την κοινή γνώμη και ίσως να αγκαλιαστεί μόνο από τον τρελό της γειτονιάς, που έχει πιει δυο ποτηράκια παραπάνω και τα θωρεί όλα ρόδινα. Τουλάχιστον αυτή η μοναχική αντίδραση θα γεννήσει υπερηφάνεια. Το κύκνειο, καθώς φαίνεται, συναίσθημα!