Γράμμα από το παρελθόν
του Atom Egoyan. Με τους Christopher Plummer, Martin Landau, Henry Czerny, Dean Norris, Jurgen Prochnow, Bruno Ganz, Heinz Lieven, James Cade, Sofia Wells
Το «Memento» των υπερηλίκων!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
Ψάξε, ψάξε, κάτι θα βρεις!
Καλά, μερικές φορές αυτό που συμβαίνει με τις κριτικές είναι πολύ σπαστικό. Θέλω να πω, είναι ξεκάθαρο παρακολουθώντας τούτη την ταινία πως ουσιαστικά σε παραπέμπει στο «Memento», το αριστούργημα του Christopher Nolan. Εκεί είχαμε έναν 30άρη άνδρα με απώλεια της βραχείας μνήμης του, ο οποίος προσπαθούσε με σημειώματα στον ίδιο του τον εαυτό, να καταφέρει να βρει το δολοφόνο της συζύγου του. Εδώ, στην ταινία του Egoyan, έχουμε έναν υπερήλικα με άνοια που μέσω ενός γράμματος κατά βάση αλλά και σημειώσεων στο δέρμα του (!!!) προσπαθεί να βρει τον υπεύθυνο για την εκτέλεση της οικογένειάς του στο στρατόπεδο του Άουσβιτς! Οι δύο ταινίες δεν έχουν ομοιότητες στο στιλ, καμία σχέση με την αφήγηση, το αισθητικό τους σύμπαν είναι εντελώς διαφορετικό, όπως και οι επιδιώξεις τους, έχουν όμως αυτό το κοινό σημείο που τις ενώνει. Λοιπόν, το σκέφτηκα παρακολουθώντας την ταινία. Να μην το αναφέρω επειδή το αναφέρει επίσης στη δική του κριτική ο Guy Lodge από το «Variety», που έγραψε την κριτική του αμέσως αφού είδε την ταινία στο περσινό φεστιβάλ Βενετίας, όπου κι έλαβε μέρος στο διαγωνιστικό τμήμα; Ότι και καλά αντιγράφω; Ότι και καλά δεν μπορώ να έχω πρωτότυπη σκέψη; Είναι άδικο ρε γμτ! Έτσι κι αλλιώς, πρώτα βλέπω τις ταινίες, κατά τη διάρκειά τους σημειώνω αναφορές και στιγμές που θέλω να αναφέρω στην κριτική μου, μετά ξεκινώ να γράφω και μετά – αν χρειαστεί – διαβάζω και κριτικές συναδέλφων για να δω τη δική τους οπτική γωνία σε σχέση με την εκάστοτε ταινία. Τεςπα...
Κι αφού σας κλάφτηκα λίγο, και λίγο πριν περάσουμε στην κλασική δομή των κριτικών μας, να πούμε εδώ δυο λόγια για τον Atom Egoyan. Αυτή είναι η 15η μεγάλου μήκους ταινία του αρμενικής καταγωγής Καναδού σκηνοθέτη. Τον πρωτογνωρίσαμε από ένα σπουδαίο αφιέρωμα που του έκανε το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης πριν πολλά πολλά χρόνια, στα πρώτα βήματα της καριέρας του. Στο top three των ταινιών του θα έβαζα το «The Adjuster» (1991), το «Exotica» (1994) και ως κορυφαία θα επέλεγα την ταινία του «Ararat» (2002), που – σύμπτωση – έχει επίσης μεταξύ των βασικών πρωταγωνιστών της τον Christopher Plummer. Να πούμε εδώ την ιδιαίτερη σχέση του Egoyan με τον μουσικοσυνθέτη Mychael Danna, ο οποίος έχει γράψει μουσική σε όλες του τις ταινίες (!) και μερικές από αυτές τις μουσικές, ιδίως μέχρι το 2000, είναι απλά καταπληκτικές! Ακούστε πχ τα σάουντρακ των τριών ταινιών που αναφέρω παραπάνω και θα με θυμηθείτε.
Η υπόθεση: Ο Ζεβ Γκούτμαν είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας που ζει σε ένα γηροκομείο με καλπάζουσα γεροντική άνοια. Η κατάσταση του σώματός του είναι άψογη αλλά το μυαλό του έχει αρχίσει να δυσλειτουργεί. Όταν πεθαίνει η σύζυγός του Ζεβ, ο ευρισκόμενος στο ίδιο γηροκομείο Μαξ, του οποίου το μυαλό λειτουργεί μια χαρά αλλά το σώμα του βρίσκεται καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι, τον πείθει να αναλάβει μια αποστολή. Να βρει τον Ρούντι Κούρλαντερ, έναν ναζί αξιωματικό ο οποίος ευθύνεται για το ξεκλήρισμα των οικογενειών τόσο του Ζεβ όσο και του Μαξ στο Άουσβιτς, 70 χρόνια πριν. Ο Ζεβ δέχεται. Έχοντας ένα γράμμα (το οποίο έχει συντάξει ο Μαξ) ως βοήθημα, ο Ζεβ το «σκάει» από το γηροκομείο και πηγαίνει σε Καναδά, Οχάιο, Άινταχο και Καλιφόρνια προς αναζήτηση του πραγματικού Κούρλαντερ – μιας που υπάρχουν τέσσερις υποψήφιοι με το ίδιο όνομα σε αυτές τις περιοχές. Θα βρει τον πραγματικό υπεύθυνο δολοφόνο; Και πώς θα καταφέρει να φτάσει στον στόχο του όταν κάποιες μέρες δεν ξέρει καν ποιος είναι και αν όντως έχει κάποια αποστολή να φέρει εις πέρας;
Η άποψή μας: Ο Atom Egoyan είναι ένας πολύ ενδιαφέρον σκηνοθέτης. Σχεδόν σε όλη του την καριέρα οι ταινίες του είναι θαρρείς στοχοπροσηλωμένες στην αλήθεια. Τι είναι η αλήθεια, πώς ορίζεται, πού κρύβεται, πώς τη διαχειριζόμαστε. Το ίδιο επιχειρεί λοιπόν και σε τούτη την ταινία. Το τελικό αποτέλεσμα δεν τον δικαιώνει – όχι τελείως τουλάχιστον. Κι αυτό που ευθύνεται είναι το σενάριο του Remember που υπογράφει ο Benjamin August. Πολλά κενά, πολλές τρύπες, πολλές καταστάσεις που πρέπει καλοπροαίρετα να τις δεχτούμε κάνοντας το λεγόμενο leap of faith. Μόνο που μερικά πράγματα απλά δεν καταπίνονται. Οι νύξεις σχετικά με τους αμετανόητους οπαδούς των φασιστών και των ναζήδων έχουν τη σημασία τους και δίνουν στην ταινία μια σχέση αμεσότητας με το σήμερα.
Και ο Christopher Plummer, όπως και οι άλλες παλιοσειρές (ακόμα και ο πολύ μέτριος πάντοτε Jurgen Prochnow, που βεβαίως καμία σχέση δεν έχει ηλικιακά με τους άλλους) δίνουν ερμηνείες που παλεύουν να σώσουν την ταινία από το κακογραμμένο σενάριό της. Και το αποκαλυπτικό φινάλε μπορεί να εκπλήξει κάποιους αλλά από κάποιο σημείο και μετά είναι δεδομένα προβλέψιμο. Το αντίστοιχο road trip του Sean Penn στο Εκεί που χτυπά η καρδιά μου / This Must Be The Place του Paolo Sorrentino είχε σαφώς κι εκείνο τα θεματάκια του αλλά συνολικά ήταν μια ταινία πιο μεστή και πιο... πιστευτή. Τούτη εδώ θα λειτουργήσει καλύτερα μάλλον σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας – η πιτσιρικαρία δεν θα δείξει κανένα ενδιαφέρον. Θα τα θυμόμαστε όλα αυτά σε μερικά χρόνια και θα γελάμε (;)...
Η υπόθεση: Ο Ζεβ Γκούτμαν είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας που ζει σε ένα γηροκομείο με καλπάζουσα γεροντική άνοια. Η κατάσταση του σώματός του είναι άψογη αλλά το μυαλό του έχει αρχίσει να δυσλειτουργεί. Όταν πεθαίνει η σύζυγός του Ζεβ, ο ευρισκόμενος στο ίδιο γηροκομείο Μαξ, του οποίου το μυαλό λειτουργεί μια χαρά αλλά το σώμα του βρίσκεται καθηλωμένο σε αναπηρικό καροτσάκι, τον πείθει να αναλάβει μια αποστολή. Να βρει τον Ρούντι Κούρλαντερ, έναν ναζί αξιωματικό ο οποίος ευθύνεται για το ξεκλήρισμα των οικογενειών τόσο του Ζεβ όσο και του Μαξ στο Άουσβιτς, 70 χρόνια πριν. Ο Ζεβ δέχεται. Έχοντας ένα γράμμα (το οποίο έχει συντάξει ο Μαξ) ως βοήθημα, ο Ζεβ το «σκάει» από το γηροκομείο και πηγαίνει σε Καναδά, Οχάιο, Άινταχο και Καλιφόρνια προς αναζήτηση του πραγματικού Κούρλαντερ – μιας που υπάρχουν τέσσερις υποψήφιοι με το ίδιο όνομα σε αυτές τις περιοχές. Θα βρει τον πραγματικό υπεύθυνο δολοφόνο; Και πώς θα καταφέρει να φτάσει στον στόχο του όταν κάποιες μέρες δεν ξέρει καν ποιος είναι και αν όντως έχει κάποια αποστολή να φέρει εις πέρας;
Η άποψή μας: Ο Atom Egoyan είναι ένας πολύ ενδιαφέρον σκηνοθέτης. Σχεδόν σε όλη του την καριέρα οι ταινίες του είναι θαρρείς στοχοπροσηλωμένες στην αλήθεια. Τι είναι η αλήθεια, πώς ορίζεται, πού κρύβεται, πώς τη διαχειριζόμαστε. Το ίδιο επιχειρεί λοιπόν και σε τούτη την ταινία. Το τελικό αποτέλεσμα δεν τον δικαιώνει – όχι τελείως τουλάχιστον. Κι αυτό που ευθύνεται είναι το σενάριο του Remember που υπογράφει ο Benjamin August. Πολλά κενά, πολλές τρύπες, πολλές καταστάσεις που πρέπει καλοπροαίρετα να τις δεχτούμε κάνοντας το λεγόμενο leap of faith. Μόνο που μερικά πράγματα απλά δεν καταπίνονται. Οι νύξεις σχετικά με τους αμετανόητους οπαδούς των φασιστών και των ναζήδων έχουν τη σημασία τους και δίνουν στην ταινία μια σχέση αμεσότητας με το σήμερα.
Και ο Christopher Plummer, όπως και οι άλλες παλιοσειρές (ακόμα και ο πολύ μέτριος πάντοτε Jurgen Prochnow, που βεβαίως καμία σχέση δεν έχει ηλικιακά με τους άλλους) δίνουν ερμηνείες που παλεύουν να σώσουν την ταινία από το κακογραμμένο σενάριό της. Και το αποκαλυπτικό φινάλε μπορεί να εκπλήξει κάποιους αλλά από κάποιο σημείο και μετά είναι δεδομένα προβλέψιμο. Το αντίστοιχο road trip του Sean Penn στο Εκεί που χτυπά η καρδιά μου / This Must Be The Place του Paolo Sorrentino είχε σαφώς κι εκείνο τα θεματάκια του αλλά συνολικά ήταν μια ταινία πιο μεστή και πιο... πιστευτή. Τούτη εδώ θα λειτουργήσει καλύτερα μάλλον σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας – η πιτσιρικαρία δεν θα δείξει κανένα ενδιαφέρον. Θα τα θυμόμαστε όλα αυτά σε μερικά χρόνια και θα γελάμε (;)...
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 12 Μαΐου 2016 από την Seven / Spentzos
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική