Interruption
του Γιώργου Ζώη. Με τους Αλέξανδρο Βαρδαξόγλου, Βασίλη Ανδρέου, Κωνσταντίνο Βουδούρη, Παύλο Ιορδανόπουλο, Δάφνη Ιωακειμίδου-Πατακιά, Μαρία Καλλιμάνη, Αλεξία Καλτσίκη, Χρήστο Καρτέρη, Σοφία Κόκκαλη, Ρομάνα Λόμπατς, Αγγελική Μαργέτη, Νατάσσα Μπρουζιώτη, Effi Rabsilber, Αρετή Σεϊνταρίδου, Σπύρο Σιδηρά, Χρήστο Σουγάρη, Χρήστο Στέργιογλου, Αλέξανδρο Σωτηρίου, Ελενα Τοπαλίδου, Αινεία Τσαμάτη, Μαρία Φιλίνη, Λάμπρο Φιλίππου, Νίκο Φλέσσα
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή!
του Θόδωρου Γιαχουστίδη (@PAOK1969) 
"Μια ταινία για την ίδια την θέαση"
Ο Γιώργος Ζώης είναι ένας δημιουργός της νέας γενιάς Ελλήνων σκηνοθετών, ο οποίος μας έχει αφήσει ως τώρα τις καλύτερες εντυπώσεις με τις δύο εξαιρετικές μικρού μήκους ταινίες του. Τόσο το "Casus Beli" του 2010 όσο και το "Τίτλοι τέλους" του 2012 ήταν ταινίες που είχαν κάτι να πουν. Ε, τούτη εδώ, η πρώτη μεγάλου μήκους του, με τον τίτλο Interruption, όχι μόνο έχει κάτι να πει αλλά το φωνάζει όσο το δυνατόν πιο έντονα! Και οι τρεις ταινίες προβλήθηκαν στο φεστιβάλ Βενετίας – η μεγάλου μήκους στο τμήμα «Ορίζοντες», ενώ η ταινία έλαβε μέρος και στο διαγωνιστικό τμήμα του περασμένου φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (ήταν η μία από τις δύο ελληνικές ταινίες που παραδοσιακά διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο). Τώρα, βγαίνει στο εμπορικό κύκλωμα της χώρας μας, σε ελάχιστες αίθουσες (ίσως και αίθουσα!) χωρίς να έχει μια εταιρία διανομής πίσω της για να την υποστηρίξει. Την φοβήθηκαν τα εγχώρια γραφεία διανομής. Κρίμα, πολύ κρίμα. Γιατί η ταινία είναι ταινιάρα με όλη τη σημασία της λέξεως. Και με μια υποτυπώδη υποστήριξη θα μπορούσε να βρει το κοινό που της αξίζει. Εμείς, πάντως, θα κάνουμε ότι μπορούμε για να την προμοτάρουμε – μας άρεσε υπέρ το δέον πολύ!
Στο σημείωμά του, ο σκηνοθέτης μεταξύ των άλλων αναφέρει: «Στις 23 Οκτώβρη 2002, πενήντα οπλισμένοι Τσετσένοι εισβάλλουν σε κεντρικό θέατρο της Μόσχας. Στα πρώτα λεπτά της εισβολής, το κοινό γοητευμένο από την απρόσμενη εξέλιξη, δεν καταλαβαίνει αν όλο αυτό είναι μέρος της παράστασης ή όχι. Σε αυτά τα κρίσιμα λεπτά, μυθοπλασία και πραγματικότητα, αλήθεια και ψέμα, λογική και παράλογο ταυτίστηκαν. Η ταινία είναι η διαστολή αυτών των πρώτων λεπτών αμφισημίας».
Στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης η ταινία προβλήθηκε την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου στο «Ολύμπιον» στις 18.00 και την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου στην αίθουσα «Τόνια Μαρκετάκη» στις 22.00. Στις 22.20 της ίδιας ημέρας έλαβαν χώρα οι επιθέσεις των Τζιχαντιστών στο Παρίσι. Ένας από τους στόχους ήταν και το θέατρο Bataclan όπου σκοτώθηκαν 89 άτομα από το κοινό που βρέθηκε εκεί για να παρακολουθήσει συναυλία του αμερικάνικου συγκροτήματος Eagles of Death Metal. Αν μη τι άλλο, συγκλονιστική η συγκυρία και η σύμπτωση, έτσι;
Η υπόθεση: Μια μεταμοντέρνα θεατρική παράσταση μιας κλασικής αρχαίας τραγωδίας, και συγκεκριμένα της «Ορέστειας», ανεβαίνει σε ένα κεντρικό θέατρο της Αθήνας. Όπως κάθε βράδυ, οι θεατές κάθονται στις θέσεις τους και η παράσταση ξεκινά. Ξαφνικά, τα φώτα σβήνουν και η σκηνή βυθίζεται στο σκοτάδι. Μια ομάδα αγοριών και κοριτσιών με όπλα στα χέρια ανεβαίνουν στη σκηνή. Ζητάνε συγγνώμη για τη διακοπή μέσω του ηγέτη τους και προσκαλούν όσους θεατές επιθυμούν να ανέβουν στη σκηνή μαζί τους. Κάποιοι το επιχειρούν. Κανείς όμως δεν ξέρει αν αυτό που συμβαίνει είναι ένα χάπενινγκ ενταγμένο στην παράσταση ή κάτι εντελώς διαφορετικό. Και ενδεχομένως επικίνδυνο. Η παράσταση συνεχίζεται κανονικά με μια μόνο διαφορά: η ζωή μιμείται την τέχνη και όχι το αντίστροφο.
Η άποψή μας: Όποια κι αν είναι η τελική γνώμη σου για την ταινία, κωδικοποιημένη στο ασφαλές και ξεπεταχτικό «μου άρεσε» ή «δεν μου άρεσε» δεν γίνεται να αρνηθείς ότι όλο αυτό είναι εντελώς φιλόδοξο, μεγαλεπήβολο, συναρπαστικό! Ο Ζώης με αυτοπεποίθηση που τσακίζει κόκαλα και κάτι όρχεις να, χτίζει ένα σύμπαν απίστευτο, στιβαρό, δωρικό, στο οποίο ή θα μπεις μέσα και θα μεταλάβεις την πεμπτουσία της τέχνης ή θα μείνεις απ' έξω κράζοντας γιατί θα πρέπει να «μασήσεις» το (πνευματικό) φαΐ σου και δεν θα ρουφήξεις απλά το νιανιά το οποίο σου έφτιαξε ο μάγειρας που πίστευες για σεφ, όπως έχεις συνηθίσει.
Η αλήθεια είναι πως στα πρώτα πλάνα ως θεατής ήμουν επιφυλακτικός. «Όχι ρε γαμώτο, θέατρο σε σινεμά, το χειρότερό μου». «Και κουλτουριάρικο θέατρο: δεν μιλάνε πολύ και κρατάνε και κάτι λαμπτήρες, φρίκη». Και μετά γίνεται η εισβολή των μαυροφορεμένων στη σκηνή. Και ο αρχηγός τους έχει μια φάτσα εντελώς αντιπαθητική. Και αρχίζει με ευγένεια να δίνει εντολές. «Πολύ στημένο μου φαίνεται ρε γαμώτο», η αυθόρμητη αντίδραση. «Πολύ μηχανικό». Ναι, αλλά μέσα μου δεν είχα απορρίψει την ταινία. Ενώ με ενοχλούσε το προκάτ του πράγματος (έτσι έδειχνε αρχικά) το όλον με ιντρίγκαρε. Πού το πηγαίνει τώρα όλο αυτό; Τι θα γίνει παρακάτω; Ήδη από την αρχή της εισβολής η παρουσία των όπλων δεν προμηνύει κάτι καλό. Η βία υποβόσκει. Ένα τσικ θέλει για να ξεσπάσει. Επικρέμεται πάνω από αθώους και ενόχους! Κοιτάς, αγωνιάς, γοητεύεσαι. Και από ένα σημείο και μετά απλά παραδίδεσαι!
Ναι, τόσο απλά! Η εναλλαγή των ρόλων ηθοποιών και θεατών. Η σχέση τέχνης και πραγματικότητας. Το φαίνεσθαι και το είναι. Το έγκλημα και η τιμωρία. Ο θύτης και το θύμα. Όλα ρευστά. Όλα υπό συζήτηση. Όλα ανάλογα με το πρίσμα μέσα από το οποίο παρατηρείς τα δρώμενα. Ναι, όλος ο κόσμος μια σκηνή. Ναι, η αρχαία τραγωδία που παρακολουθούμε ως θεατές έχει μετατραπεί στη σύγχρονη τραγωδία που ζούμε ως άνθρωποι. Τι θα έπρεπε να κάνει ο Ορέστης σήμερα, σύμφωνα με τα ηθικά δεδομένα της εποχής μας; Να σκότωνε τη μάνα του για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του; Ή μήπως όχι; Κι εμείς, το κοινό, οι θεατές, οι πολίτες αυτής της χώρας, πώς θα τον κρίναμε; Πώς τον κρίνουμε; Τον αθωώνουμε ή τον καταδικάζουμε; Ειλικρινά, υπήρχαν στιγμές μέσα στην ταινία που απλά ανατρίχιαζα! Με γέμισε συναισθήματα, με γέμισε απορίες, γιατί πέρα όλων των άλλων ο Ζώης θέτει ερωτήματα, δεν δίνει απαντήσεις. Ποια είναι τα παιδιά που εισβάλουν στη σκηνή; Τα παιδιά κάτω στον κάμπο; Αναρχικοί; Φασίστες; Καταστασιακοί; Ηθοποιοί; Η Κλυταιμνήστρα είναι στο κόλπο; Δολοφονείται; Κι αν ναι, γιατί εμφανίζεται σε βίντεο μετά; Όλος ο κόσμος μια σκηνή! Και να η εντελώς τυχαίας ομοιότητας προφανώς σκηνή του επί... σκηνής αυτοπυροβολισμού αλά «Birdman». Και να μια σκέψη ότι παρακολουθούμε κάτι σαν το γερμανικό «Κύμα» λίγα χρόνια πριν. Και να ο από μηχανής θεός. Και να η κάθαρση. Και να η προηγούμενη νύχτα με ένα αγόρι κι ένα κορίτσι που γνωρίστηκαν και απλά χόρευαν μαζί!
Πραγματικά σπουδαία ταινία, ατόφιο, απαιτητικό σινεμά, καθώς ο Ζώης ξέρει πως να φεύγει και από τη σκηνή και να μην εγκλωβιστεί στην «αναγκαστική» θεατρικότητα. Κι έπεισε και τους ηθοποιούς του, είναι ολοφάνερο αυτό, να τον ακολουθήσουν στο όραμά του, να το πιστέψουν και να το υπηρετήσουν με όλη τους την ψυχή. Μιλάμε, έχω ενθουσιαστεί, συγχωρέστε με. Μπράβο, με τέτοιους δημιουργούς το σινεμά μας έχει πραγματικά λαμπρό μέλλον.
Στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης η ταινία προβλήθηκε την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου στο «Ολύμπιον» στις 18.00 και την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου στην αίθουσα «Τόνια Μαρκετάκη» στις 22.00. Στις 22.20 της ίδιας ημέρας έλαβαν χώρα οι επιθέσεις των Τζιχαντιστών στο Παρίσι. Ένας από τους στόχους ήταν και το θέατρο Bataclan όπου σκοτώθηκαν 89 άτομα από το κοινό που βρέθηκε εκεί για να παρακολουθήσει συναυλία του αμερικάνικου συγκροτήματος Eagles of Death Metal. Αν μη τι άλλο, συγκλονιστική η συγκυρία και η σύμπτωση, έτσι;
Η υπόθεση: Μια μεταμοντέρνα θεατρική παράσταση μιας κλασικής αρχαίας τραγωδίας, και συγκεκριμένα της «Ορέστειας», ανεβαίνει σε ένα κεντρικό θέατρο της Αθήνας. Όπως κάθε βράδυ, οι θεατές κάθονται στις θέσεις τους και η παράσταση ξεκινά. Ξαφνικά, τα φώτα σβήνουν και η σκηνή βυθίζεται στο σκοτάδι. Μια ομάδα αγοριών και κοριτσιών με όπλα στα χέρια ανεβαίνουν στη σκηνή. Ζητάνε συγγνώμη για τη διακοπή μέσω του ηγέτη τους και προσκαλούν όσους θεατές επιθυμούν να ανέβουν στη σκηνή μαζί τους. Κάποιοι το επιχειρούν. Κανείς όμως δεν ξέρει αν αυτό που συμβαίνει είναι ένα χάπενινγκ ενταγμένο στην παράσταση ή κάτι εντελώς διαφορετικό. Και ενδεχομένως επικίνδυνο. Η παράσταση συνεχίζεται κανονικά με μια μόνο διαφορά: η ζωή μιμείται την τέχνη και όχι το αντίστροφο.
Η άποψή μας: Όποια κι αν είναι η τελική γνώμη σου για την ταινία, κωδικοποιημένη στο ασφαλές και ξεπεταχτικό «μου άρεσε» ή «δεν μου άρεσε» δεν γίνεται να αρνηθείς ότι όλο αυτό είναι εντελώς φιλόδοξο, μεγαλεπήβολο, συναρπαστικό! Ο Ζώης με αυτοπεποίθηση που τσακίζει κόκαλα και κάτι όρχεις να, χτίζει ένα σύμπαν απίστευτο, στιβαρό, δωρικό, στο οποίο ή θα μπεις μέσα και θα μεταλάβεις την πεμπτουσία της τέχνης ή θα μείνεις απ' έξω κράζοντας γιατί θα πρέπει να «μασήσεις» το (πνευματικό) φαΐ σου και δεν θα ρουφήξεις απλά το νιανιά το οποίο σου έφτιαξε ο μάγειρας που πίστευες για σεφ, όπως έχεις συνηθίσει.
Η αλήθεια είναι πως στα πρώτα πλάνα ως θεατής ήμουν επιφυλακτικός. «Όχι ρε γαμώτο, θέατρο σε σινεμά, το χειρότερό μου». «Και κουλτουριάρικο θέατρο: δεν μιλάνε πολύ και κρατάνε και κάτι λαμπτήρες, φρίκη». Και μετά γίνεται η εισβολή των μαυροφορεμένων στη σκηνή. Και ο αρχηγός τους έχει μια φάτσα εντελώς αντιπαθητική. Και αρχίζει με ευγένεια να δίνει εντολές. «Πολύ στημένο μου φαίνεται ρε γαμώτο», η αυθόρμητη αντίδραση. «Πολύ μηχανικό». Ναι, αλλά μέσα μου δεν είχα απορρίψει την ταινία. Ενώ με ενοχλούσε το προκάτ του πράγματος (έτσι έδειχνε αρχικά) το όλον με ιντρίγκαρε. Πού το πηγαίνει τώρα όλο αυτό; Τι θα γίνει παρακάτω; Ήδη από την αρχή της εισβολής η παρουσία των όπλων δεν προμηνύει κάτι καλό. Η βία υποβόσκει. Ένα τσικ θέλει για να ξεσπάσει. Επικρέμεται πάνω από αθώους και ενόχους! Κοιτάς, αγωνιάς, γοητεύεσαι. Και από ένα σημείο και μετά απλά παραδίδεσαι!
Ναι, τόσο απλά! Η εναλλαγή των ρόλων ηθοποιών και θεατών. Η σχέση τέχνης και πραγματικότητας. Το φαίνεσθαι και το είναι. Το έγκλημα και η τιμωρία. Ο θύτης και το θύμα. Όλα ρευστά. Όλα υπό συζήτηση. Όλα ανάλογα με το πρίσμα μέσα από το οποίο παρατηρείς τα δρώμενα. Ναι, όλος ο κόσμος μια σκηνή. Ναι, η αρχαία τραγωδία που παρακολουθούμε ως θεατές έχει μετατραπεί στη σύγχρονη τραγωδία που ζούμε ως άνθρωποι. Τι θα έπρεπε να κάνει ο Ορέστης σήμερα, σύμφωνα με τα ηθικά δεδομένα της εποχής μας; Να σκότωνε τη μάνα του για να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα του; Ή μήπως όχι; Κι εμείς, το κοινό, οι θεατές, οι πολίτες αυτής της χώρας, πώς θα τον κρίναμε; Πώς τον κρίνουμε; Τον αθωώνουμε ή τον καταδικάζουμε; Ειλικρινά, υπήρχαν στιγμές μέσα στην ταινία που απλά ανατρίχιαζα! Με γέμισε συναισθήματα, με γέμισε απορίες, γιατί πέρα όλων των άλλων ο Ζώης θέτει ερωτήματα, δεν δίνει απαντήσεις. Ποια είναι τα παιδιά που εισβάλουν στη σκηνή; Τα παιδιά κάτω στον κάμπο; Αναρχικοί; Φασίστες; Καταστασιακοί; Ηθοποιοί; Η Κλυταιμνήστρα είναι στο κόλπο; Δολοφονείται; Κι αν ναι, γιατί εμφανίζεται σε βίντεο μετά; Όλος ο κόσμος μια σκηνή! Και να η εντελώς τυχαίας ομοιότητας προφανώς σκηνή του επί... σκηνής αυτοπυροβολισμού αλά «Birdman». Και να μια σκέψη ότι παρακολουθούμε κάτι σαν το γερμανικό «Κύμα» λίγα χρόνια πριν. Και να ο από μηχανής θεός. Και να η κάθαρση. Και να η προηγούμενη νύχτα με ένα αγόρι κι ένα κορίτσι που γνωρίστηκαν και απλά χόρευαν μαζί!
Πραγματικά σπουδαία ταινία, ατόφιο, απαιτητικό σινεμά, καθώς ο Ζώης ξέρει πως να φεύγει και από τη σκηνή και να μην εγκλωβιστεί στην «αναγκαστική» θεατρικότητα. Κι έπεισε και τους ηθοποιούς του, είναι ολοφάνερο αυτό, να τον ακολουθήσουν στο όραμά του, να το πιστέψουν και να το υπηρετήσουν με όλη τους την ψυχή. Μιλάμε, έχω ενθουσιαστεί, συγχωρέστε με. Μπράβο, με τέτοιους δημιουργούς το σινεμά μας έχει πραγματικά λαμπρό μέλλον.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 28 Ιανουαρίου 2016 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και μεταμεσονύκτια στον Μικρόκοσμο!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική