Στο Τέλος του Δρόμου
του Derek Cianfrance. Με τους Ryan Gosling, Bradley Cooper, Eva Mendes, Rose Byrne, Ben Mendelsohn, Dane DeHaan, Emory Cohen
Mystic Forest...
του zerVo (@moviesltd) 
Σκενεκτάντι, πολιτεία της Νέας Υόρκης, πληθυσμός 60.000 ψυχές. Μια ακόμη από τις αμέτρητες μουντές αμερικάνικες εργατουπόλεις, που περιορίζουν εντός των στενών τους τειχών, τις φιλοδοξίες των κατοίκων τους, που ελπίζουν να βολευτούν επαγγελματικά κάποια στιγμή στις φάμπρικες της General Electric ή της Alco. Τεράστιων βιομηχανικών μονάδων, που ορθώνονται σαν τιτάνες, εκεί που μια φορά κι έναν καιρό, κυκλοφορούσαν αμέριμνοι οι ντόπιοι ιθαγενείς, Ιρόκι, οι οποίοι λειτουργώντας ως ανάδοχοι, βάφτισαν στην διάλεκτο τους το μέρος, με ένα όνομα που παραμένει αναλλοίωτο μέχρι τα τώρα: The Place Beyond The Pines, ο τόπος πίσω από τα πεύκα...
Μέλος περιπλανώμενου πολύχρωμου πανηγυριού είναι ο ατρόμητος καβαλάρης Λουκ Γκλάντον, που κάθε βράδυ, σε διαφορετικό τόπο, βιώνει την πρόσκαιρη αποθέωση από το κοινό, πραγματοποιώντας το παράτολμο πρόγραμμα του, καβάλα στην εντούρο, μέσα στο σιδερένιο κλουβί του γύρου του θανάτου. Τα τελευταία φλας που φωτογράφησαν το δερματόστικτο κορμί του σε ώρα δράσης, άναψαν στο μελαγχολικό Σκενεκτάντι, εκεί που όπως καλά θυμάται, έχει ζήσει στο προηγούμενο πέρασμα του, μια όμορφη ρομαντική βραδιά στην αγκαλιά της γοητευτικής γκαρσόνας Ρομίνα. Εκείνο το μυστικό που αγνοεί και για το οποίο δεν είναι προετοιμασμένος, είναι πως εκείνο το πρόσκαιρο ερωτικό σμίξιμο, είχε σαν αποτέλεσμα να έρθει στον κόσμο ένα παιδί, ο γιος του.
Διαισθανόμενος την ευθύνη της πατρότητας και με την ζήλια να τον κυριεύει που κάποιος άλλος, μεγαλώνει το μωρό του, εφόσον η Ρομίνα (πιστεύει πως) έχει φτιάξει την ζωή της στο πλευρό κάποιου άλλου. Εγκαταλείποντας το τσίρκο και πιάνοντας φιλίες με τον μοναχικό γκαραζιέρη μικροαπατεώνα Ρόμπιν, θα μυηθεί στα μυστικά των κλοπών τραπεζών, βουτώντας έτσι στην παρανομία, προκειμένου να δείξει σημαντικός, στα μάτια της μάνας του νηπίου, που έως τώρα δεν θέλγεται από τις ψεύτικες υποσχέσεις και την ανευθυνότητα του. Η έκρηξη αδρεναλίνης που θα νιώσει κάθε φορά που θα ορθώσει το πιστόλι απέναντι στους τρομαγμένους ταμίες, θα προκαλέσει εθισμό στον ριψοκίνδυνο κασκαντέρ, θα αυξήσει όμως και τις πιθανότητες σύλληψης του από τις τοπικές αστυνομικές αρχές...
...εκεί που ξεκίνησε μόλις την καριέρα του ο ρούκι μπάτσος Έιβερι, ριγμένος στις δύσκολες περιπολίες για να πάρει το βάπτισμα του πυρός, παρότι απόφοιτος της Νομικής Σχολής και γιος του διακεκριμένου σοφού Εισαγγελέα της Πολιτείας. Με δεδομένες ικανότητες για να ανέλθει στα υψηλότερα κλιμάκια του Σώματος, αλλά και υπέρμετρες φιλοδοξίες πως τελικά θα πετύχει τον πολιτικό του σκοπό, ο νεοσύλλεκτος εκπρόσωπος του νόμου, σύντομα θα αντιληφθεί πως ολάκερος ο επαγγελματικός του περίγυρος είναι βουτηγμένος στην ανομία και την διαφθορά. Στοιχείο που δεν μοιάζει να ταιριάζει διόλου με τις ενάρετες αρχές του protect and to serve, που πρεσβεύει...
Θα πίστευε κανείς στην πρώτη ανάγνωση της σύνοψης, πως οι δύο αυτές ρουμπρίκες, η μία του Ξανθομάλλη Ληστή και η άλλη του συνεσταλμένου ρέιντζερ, κινούνται σε παράλληλους τροχιές που κάποια στιγμή οι ρότες τους διασταυρώνονται. Κι εκεί ακριβώς εντοπίζεται η ιδιομορφία του σεναρίου, στο σκωτσέζικο ντους - πέρασμα από την μια πράξη στην άλλη, αφού ναι μεν οι δυο άντρες θα βρεθούν την ίδια στιγμή, στο ίδιο σημείο, μια συνάντηση που θα σημαδέψει - τραγικά κατά βάση - αμφοτέρους, αυτό το γεμάτο ένταση και σασπένς μίτινγκ όμως, απλώς λειτουργεί σαν γεφυράκι αλλαγής σκυτάλης, προς την επόμενη ιστορία του τριμερούς έπους.
Λειτουργώντας ενάντια στην βασικότερη αρχή της χολιγουντιανής λογικής - guess? - o Derek Cianfrance συνεχίζει το δράμα του, σαν να έχει ήδη ολοκληρώσει την αρχική του διαδρομή και παίρνει ανάποδη στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών, εστιάζοντας πλέον στον έτερο πρωταγωνιστή της βάσης όλων όσων επιθυμεί να εκφράσει. Τον δεύτερο πατέρα, τον σκληρά εργαζόμενο αυτή τη φορά, τον λογικό κι ευαίσθητο οικογενειάρχη, τον καθαρόαιμο νομοταγή αμερικάνο, που γυρνά την πλάτη σε οτιδήποτε αντιτίθεται στις βάσεις των παραδόσεων που ευαγγελίζεται. Πρόσωπο που ειδικά αν προμοταριστεί σωστά από τα μέσα επικοινωνίας, ίσαμε που φτάνει στην κορφή της ιεραρχίας των προεστών του state. Μην σε νοιάζει. Το επόμενο άλμα προς το φινάλε, θα είναι διάρκειας δεκαέξι ολάκερων χρόνων κι εκεί θα αντιληφθείς πως ποτέ και καμία φιλο-ματαιοδοξία δεν καλύφθηκε, διαβαίνοντας μονάχα το μονοπάτι της Αρετής και ουχί της Κακίας.
Η αφηγηματική προσπάθεια του δημιουργού που εκτίναξε στα ύψη την δημοτικότητα του με μια λίγων παράδων ανεξάρτητη παραγωγή, πριν δυο χρόνια, τον Blue Valentine, είναι μεγαλειώδης. Θα την αποκαλούσα μνημειώδη ή ακόμη και αριστουργηματική, αν η πείρα του, τον είχε διδάξει στο να διατηρήσει το σωστό μέτρο στην συνολική χρονική διάρκεια του πονήματος του. Είναι βλέπεις διαφορετικό να έχεις στο κουρμπέτι κοντά στις έξι δεκαετίες, μέχρι να φτάσεις στην κορύφωση της δημιουργικής σου καριέρας και άλλο να μην είσαι καν σαράντα χρονών, την στιγμή που επιθυμείς να ξεπεράσεις τον πήχη που όρισε ο Clint στο Σκοτεινό Ποτάμι του. Είναι όμως εξίσου σπουδαίο κατόρθωμα, σε τόσο νεαρή ηλικία να έχεις πετύχει το να σε συζητά - δικαίως, η ικανότητα είναι αδιαμφισβήτητη - ολάκερη η Μέκκα του σινεμά, δίχως από τα πλάνα σου να παρελαύνει μισό εφέ και εστιάζοντας αποκλειστικά στον παράγοντα άνθρωπο, στην ψυχή και στο συναίσθημα του.
Βούλα στο επίτευγμα που βάζουν και οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές του έργου, που έτρεξαν αθρόα να λάβουν μέρος στην καινούργια ταινία του Cianfrance. Όσο δύσκολο είναι να αποφύγεις την πομπή της συγκεκριμένης έκφρασης, άλλο τόσο σπουδαίο είναι να συλλάβεις πως στις εικόνες του Pines συμμετέχουν τα δύο κατά τεκμήριο μεγαλύτερα αστέρια της σύγχρονης φιλμικής σκηνής. Σε μια άτυπη ερμηνευτική κόντρα, με ελάχιστα προηγούμενα, που σε ανατριχιάζει και μόνο στην σκέψη της. Ένα δευτερόλεπτο, ίσως και λιγότερο! Για τόσο ακριβώς συνυπάρχουν στο ίδιο καρέ ο Ryan Gosling με τον Bradley Cooper, ο κακός και ο καλός γονιός, ο ανάρμοστος κι ο ηθικός πολίτης, που το κίνητρο του καθενός πανεύκολα μπορεί να μεταθέσει τους προσδιορισμούς, κι όμως σου δίνεται η εντύπωση πως ποτέ δεν έλειψαν από την οθόνη. Ή για το θέσω καλύτερα, λειτούργησαν με τόσο συμπληρωματικό τρόπο, ώστε ακόμη κι αν ακούγεται παράλογο - και είναι παράλογο - να αποτελεί ο ένας την φυσική συνέχεια του άλλου.
Ιερόσυλα για όχι, θα αποδώσω στον ένα την τήβεννο του Marlon Brando και στον έτερο εκείνη του Montgomery Clift της εποχής μας. Ο Gosling για μια ακόμη φορά καθηλώνει ως λερωμένος, στιγματισμένος, περιπλανώμενος και απερίσκεπτος τυχοδιώκτης, με το σκισμένο t-shirt και την αέρινη καβάλα της μοτοσικλέτας, που τα κίνητρα του όμως δεν έχουν ίδιον όφελος, αλλά υποκινούνται από έναν εξωγενή παράγοντα, που μέχρι πριν λίγες ώρες δεν είχε καν υπόψη. Από την άλλη ο Cooper, αψεγάδιαστος και με γαλανή ματιά που σκίζει τους αιθέρες, με ντύσιμο φρεσκοσιδερωμένο και κόντρα ξύρισμα καλού παιδιού, μπορεί ως μόστρα να εκφράζει το ακριβώς αντίθετο, τα μοτίβα του όμως δεν διαφέρουν και πολύ από εκείνα του περιθωριακού κλέφτη.
Φυσικά για να κάνουν την διαφορά οι δύο πρωταγωνιστές, έχουν πίσω τους μια πλειάδα από καλοστημένους ρολίστες, που ο καθένας βγάζει το 200 τοις εκατό της αξίας του. Αρχής γενομένης από την Eva Mendes, αναμφίβολα στην ποιοτικότερη στιγμή της καριέρας της, σε ρόλο μάλιστα αδόκιμο για τις χαλαρές (και πιο προς το σέξι) εμφανίσεις που μας έχει μάθει, που κονταροκτυπιέται με τους βετεράνους στο είδος Ray Liotta, Haris Yulin και Ben Mendelsohn, για το ποιος αποσπά το χειροκρότημα - βραβείο β' ρόλου. Και μπορεί ο τελευταίος να σολάρει για ακόμη μια φορά, υποδυόμενος τον περιθωριακό βλαχο-μέθυσο small time crook, η λαμόγικη θωριά του αιώνιου Goodfella, δίνει άλλο κύρος στο συνολικό αποτέλεσμα, πασπαλίζοντας το με την Scorsesoσκονη που του έλειπε.
Για πες: Δεν είμαι βέβαιος αν μιλάμε για την καλύτερη δημιουργία, που μέχρι ώρας και στο πρώτο εν τρίτο της χρονιάς, έκανε την εμφάνιση της στην μεγάλη οθόνη. Είναι πολύ πιθανό αυτή να είναι η αλήθεια. Το σίγουρο είναι πως το The Place Beyond The Pines είναι φιλμ που δύσκολα μπορείς να το ξεχάσεις και ακόμη πιο δύσκολα δεν θα ξαναζητήσεις να το δεις. Είναι τόσο ελκυστικός ο τρόπος εξιστόρησης, είναι τόσο ρεαλιστική η μέθοδος απεικόνισης, είναι τόσο κοντινή στον μέσο άνθρωπο η ίντριγκα που περιγράφει, που δεν θεωρώ απίθανο να εξελιχθεί σε μια από τις πιο αγαπημένες δημιουργίες των 00s από το κοινό. Μια ταινία που ολοκλήρωσε με επιτυχία την "τριλογία του λατρεμένου δεσμού" του δημιουργού της (ο αδελφός στο επίκεντρο του Brother Tied, η σύζυγος σε εκείνο του Valentine, ο γιος εδώ) αναδεικνύοντας τον έτσι, ως το πλέον ελπιδοφόρο όνομα του σύγχρονου αμερικάνικου κινηματογράφου.
Διαισθανόμενος την ευθύνη της πατρότητας και με την ζήλια να τον κυριεύει που κάποιος άλλος, μεγαλώνει το μωρό του, εφόσον η Ρομίνα (πιστεύει πως) έχει φτιάξει την ζωή της στο πλευρό κάποιου άλλου. Εγκαταλείποντας το τσίρκο και πιάνοντας φιλίες με τον μοναχικό γκαραζιέρη μικροαπατεώνα Ρόμπιν, θα μυηθεί στα μυστικά των κλοπών τραπεζών, βουτώντας έτσι στην παρανομία, προκειμένου να δείξει σημαντικός, στα μάτια της μάνας του νηπίου, που έως τώρα δεν θέλγεται από τις ψεύτικες υποσχέσεις και την ανευθυνότητα του. Η έκρηξη αδρεναλίνης που θα νιώσει κάθε φορά που θα ορθώσει το πιστόλι απέναντι στους τρομαγμένους ταμίες, θα προκαλέσει εθισμό στον ριψοκίνδυνο κασκαντέρ, θα αυξήσει όμως και τις πιθανότητες σύλληψης του από τις τοπικές αστυνομικές αρχές...
...εκεί που ξεκίνησε μόλις την καριέρα του ο ρούκι μπάτσος Έιβερι, ριγμένος στις δύσκολες περιπολίες για να πάρει το βάπτισμα του πυρός, παρότι απόφοιτος της Νομικής Σχολής και γιος του διακεκριμένου σοφού Εισαγγελέα της Πολιτείας. Με δεδομένες ικανότητες για να ανέλθει στα υψηλότερα κλιμάκια του Σώματος, αλλά και υπέρμετρες φιλοδοξίες πως τελικά θα πετύχει τον πολιτικό του σκοπό, ο νεοσύλλεκτος εκπρόσωπος του νόμου, σύντομα θα αντιληφθεί πως ολάκερος ο επαγγελματικός του περίγυρος είναι βουτηγμένος στην ανομία και την διαφθορά. Στοιχείο που δεν μοιάζει να ταιριάζει διόλου με τις ενάρετες αρχές του protect and to serve, που πρεσβεύει...
Θα πίστευε κανείς στην πρώτη ανάγνωση της σύνοψης, πως οι δύο αυτές ρουμπρίκες, η μία του Ξανθομάλλη Ληστή και η άλλη του συνεσταλμένου ρέιντζερ, κινούνται σε παράλληλους τροχιές που κάποια στιγμή οι ρότες τους διασταυρώνονται. Κι εκεί ακριβώς εντοπίζεται η ιδιομορφία του σεναρίου, στο σκωτσέζικο ντους - πέρασμα από την μια πράξη στην άλλη, αφού ναι μεν οι δυο άντρες θα βρεθούν την ίδια στιγμή, στο ίδιο σημείο, μια συνάντηση που θα σημαδέψει - τραγικά κατά βάση - αμφοτέρους, αυτό το γεμάτο ένταση και σασπένς μίτινγκ όμως, απλώς λειτουργεί σαν γεφυράκι αλλαγής σκυτάλης, προς την επόμενη ιστορία του τριμερούς έπους.
Λειτουργώντας ενάντια στην βασικότερη αρχή της χολιγουντιανής λογικής - guess? - o Derek Cianfrance συνεχίζει το δράμα του, σαν να έχει ήδη ολοκληρώσει την αρχική του διαδρομή και παίρνει ανάποδη στροφή εκατόν ογδόντα μοιρών, εστιάζοντας πλέον στον έτερο πρωταγωνιστή της βάσης όλων όσων επιθυμεί να εκφράσει. Τον δεύτερο πατέρα, τον σκληρά εργαζόμενο αυτή τη φορά, τον λογικό κι ευαίσθητο οικογενειάρχη, τον καθαρόαιμο νομοταγή αμερικάνο, που γυρνά την πλάτη σε οτιδήποτε αντιτίθεται στις βάσεις των παραδόσεων που ευαγγελίζεται. Πρόσωπο που ειδικά αν προμοταριστεί σωστά από τα μέσα επικοινωνίας, ίσαμε που φτάνει στην κορφή της ιεραρχίας των προεστών του state. Μην σε νοιάζει. Το επόμενο άλμα προς το φινάλε, θα είναι διάρκειας δεκαέξι ολάκερων χρόνων κι εκεί θα αντιληφθείς πως ποτέ και καμία φιλο-ματαιοδοξία δεν καλύφθηκε, διαβαίνοντας μονάχα το μονοπάτι της Αρετής και ουχί της Κακίας.
Η αφηγηματική προσπάθεια του δημιουργού που εκτίναξε στα ύψη την δημοτικότητα του με μια λίγων παράδων ανεξάρτητη παραγωγή, πριν δυο χρόνια, τον Blue Valentine, είναι μεγαλειώδης. Θα την αποκαλούσα μνημειώδη ή ακόμη και αριστουργηματική, αν η πείρα του, τον είχε διδάξει στο να διατηρήσει το σωστό μέτρο στην συνολική χρονική διάρκεια του πονήματος του. Είναι βλέπεις διαφορετικό να έχεις στο κουρμπέτι κοντά στις έξι δεκαετίες, μέχρι να φτάσεις στην κορύφωση της δημιουργικής σου καριέρας και άλλο να μην είσαι καν σαράντα χρονών, την στιγμή που επιθυμείς να ξεπεράσεις τον πήχη που όρισε ο Clint στο Σκοτεινό Ποτάμι του. Είναι όμως εξίσου σπουδαίο κατόρθωμα, σε τόσο νεαρή ηλικία να έχεις πετύχει το να σε συζητά - δικαίως, η ικανότητα είναι αδιαμφισβήτητη - ολάκερη η Μέκκα του σινεμά, δίχως από τα πλάνα σου να παρελαύνει μισό εφέ και εστιάζοντας αποκλειστικά στον παράγοντα άνθρωπο, στην ψυχή και στο συναίσθημα του.
Βούλα στο επίτευγμα που βάζουν και οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές του έργου, που έτρεξαν αθρόα να λάβουν μέρος στην καινούργια ταινία του Cianfrance. Όσο δύσκολο είναι να αποφύγεις την πομπή της συγκεκριμένης έκφρασης, άλλο τόσο σπουδαίο είναι να συλλάβεις πως στις εικόνες του Pines συμμετέχουν τα δύο κατά τεκμήριο μεγαλύτερα αστέρια της σύγχρονης φιλμικής σκηνής. Σε μια άτυπη ερμηνευτική κόντρα, με ελάχιστα προηγούμενα, που σε ανατριχιάζει και μόνο στην σκέψη της. Ένα δευτερόλεπτο, ίσως και λιγότερο! Για τόσο ακριβώς συνυπάρχουν στο ίδιο καρέ ο Ryan Gosling με τον Bradley Cooper, ο κακός και ο καλός γονιός, ο ανάρμοστος κι ο ηθικός πολίτης, που το κίνητρο του καθενός πανεύκολα μπορεί να μεταθέσει τους προσδιορισμούς, κι όμως σου δίνεται η εντύπωση πως ποτέ δεν έλειψαν από την οθόνη. Ή για το θέσω καλύτερα, λειτούργησαν με τόσο συμπληρωματικό τρόπο, ώστε ακόμη κι αν ακούγεται παράλογο - και είναι παράλογο - να αποτελεί ο ένας την φυσική συνέχεια του άλλου.
Ιερόσυλα για όχι, θα αποδώσω στον ένα την τήβεννο του Marlon Brando και στον έτερο εκείνη του Montgomery Clift της εποχής μας. Ο Gosling για μια ακόμη φορά καθηλώνει ως λερωμένος, στιγματισμένος, περιπλανώμενος και απερίσκεπτος τυχοδιώκτης, με το σκισμένο t-shirt και την αέρινη καβάλα της μοτοσικλέτας, που τα κίνητρα του όμως δεν έχουν ίδιον όφελος, αλλά υποκινούνται από έναν εξωγενή παράγοντα, που μέχρι πριν λίγες ώρες δεν είχε καν υπόψη. Από την άλλη ο Cooper, αψεγάδιαστος και με γαλανή ματιά που σκίζει τους αιθέρες, με ντύσιμο φρεσκοσιδερωμένο και κόντρα ξύρισμα καλού παιδιού, μπορεί ως μόστρα να εκφράζει το ακριβώς αντίθετο, τα μοτίβα του όμως δεν διαφέρουν και πολύ από εκείνα του περιθωριακού κλέφτη.
Φυσικά για να κάνουν την διαφορά οι δύο πρωταγωνιστές, έχουν πίσω τους μια πλειάδα από καλοστημένους ρολίστες, που ο καθένας βγάζει το 200 τοις εκατό της αξίας του. Αρχής γενομένης από την Eva Mendes, αναμφίβολα στην ποιοτικότερη στιγμή της καριέρας της, σε ρόλο μάλιστα αδόκιμο για τις χαλαρές (και πιο προς το σέξι) εμφανίσεις που μας έχει μάθει, που κονταροκτυπιέται με τους βετεράνους στο είδος Ray Liotta, Haris Yulin και Ben Mendelsohn, για το ποιος αποσπά το χειροκρότημα - βραβείο β' ρόλου. Και μπορεί ο τελευταίος να σολάρει για ακόμη μια φορά, υποδυόμενος τον περιθωριακό βλαχο-μέθυσο small time crook, η λαμόγικη θωριά του αιώνιου Goodfella, δίνει άλλο κύρος στο συνολικό αποτέλεσμα, πασπαλίζοντας το με την Scorsesoσκονη που του έλειπε.
Για πες: Δεν είμαι βέβαιος αν μιλάμε για την καλύτερη δημιουργία, που μέχρι ώρας και στο πρώτο εν τρίτο της χρονιάς, έκανε την εμφάνιση της στην μεγάλη οθόνη. Είναι πολύ πιθανό αυτή να είναι η αλήθεια. Το σίγουρο είναι πως το The Place Beyond The Pines είναι φιλμ που δύσκολα μπορείς να το ξεχάσεις και ακόμη πιο δύσκολα δεν θα ξαναζητήσεις να το δεις. Είναι τόσο ελκυστικός ο τρόπος εξιστόρησης, είναι τόσο ρεαλιστική η μέθοδος απεικόνισης, είναι τόσο κοντινή στον μέσο άνθρωπο η ίντριγκα που περιγράφει, που δεν θεωρώ απίθανο να εξελιχθεί σε μια από τις πιο αγαπημένες δημιουργίες των 00s από το κοινό. Μια ταινία που ολοκλήρωσε με επιτυχία την "τριλογία του λατρεμένου δεσμού" του δημιουργού της (ο αδελφός στο επίκεντρο του Brother Tied, η σύζυγος σε εκείνο του Valentine, ο γιος εδώ) αναδεικνύοντας τον έτσι, ως το πλέον ελπιδοφόρο όνομα του σύγχρονου αμερικάνικου κινηματογράφου.
Στις δικές μας αίθουσες? Στις 11 Απριλίου 2013 από την Seven
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η δική σου κριτική