Movies Ltd

του Denis Villeneuve. Με τους Remy Girard, Melissa Desormeaux Poulin, Maxim Gaudette, Lubna Azabal

1 + 1 = 1

του zerVo

Το Incendies μας συστήθηκε σαν το αντίπαλον δέος του δικού μας Κυνόδοντα, στην κούρσα για την ανάδειξη της καλύτερης μη αγγλόφωνης ταινίας, κατά την φετινή οσκαρική απονομή. Ατυχώς για αμφότερες τις - εξαιρετικές - δημιουργίες, το χρυσάφένιο αγαλματάκι δεν κατέληξε ούτε στην πατρίδα μας, αλλά ούτε και στην Γαλλόφωνη ζώνη του Αληθινού Βορρά, αν και οι εκτιμήσεις, τουλάχιστον για την καναδέζικη παραγωγή, μιλούσαν για αδιαφιλονίκητο φαβορί. Το μέγεθος των (δύο + δύο) φιναλίστ όμως, είναι αυτό που αναδεικνύει ως σημαντικότατη, την αξία της ίδιας της κατηγορίας, που εξελίσσεται χρόνο με τον χρόνο, ως η πιο σπουδαία του θεσμού, κατόπιν της δεδομένα κορυφαίας του best film. Αυτά για όσες άτεχνες Κασσάνδρες έκαναν λόγο, ακόμη και για ήττα...

Κανένα από τα δύο δίδυμα αδέλφια, δεν περίμενε πως θα νιώσει τέτοια έκπληξη, στο άνοιγμα της διαθήκης της μάνας τους. Μέσα από τα φιλικά λόγια του συμβολαιογράφου, που υπηρέτησε για κοντά δύο δεκαετίες, η Ναβάλ Μαρβάν, τα παιδιά της πληροφορήθηκαν την ύπαρξη ενός ακόμη άγνωστου αδελφού, αλλά και το ότι ο πατέρας τους, που νόμισαν για νεκρό, βρίσκεται ακόμη εν ζωή. Οι οδηγίες των δύο ιδιόχειρων φακέλων της κληρονομιάς είναι σαφείς: Να ακολουθήσουν πιστά τα ίχνη των δύο αντρών, που χάνονται στα βάθη της Μέσης Ανατολής, τον τόπο που εκείνη μεγάλωσε, πριν μεταναστεύσει στον Καναδά, προκειμένου να τους εντοπίσουν. Τότε και μόνο τότε η ψυχή της μητέρας, θα αναπαυτεί πραγματικά...

Το αρχικό σοκ θα διαδεχτεί η αποδοχή των δεδομένων. Για την πιο συνεσταλμένη Ζαν, η επιθυμία του γονιού, φαντάζει με άμεσα εκτελέσιμη εντολή, ακόμη κι αν ο ιδιότροπος και μεθυσμένος ακόμη από την απώλεια Σιμόν, δεν δείχνει ιδιαίτερη διάθεση να την ακολουθήσει στην επιλογή της. Το μονοπάτι που θα οδηγήσει την νεαρή κοπέλα στην φτωχική και μόνιμα ποτισμένη με έχθρα εμπόλεμη ζώνη, θα ξεθάψει το ένα μετά το άλλο περιστατικά και συμβάντα, που ενωμένα συνθέτουν την μοιραία πορεία της χαμένης μάνας. Και που όσο περισσότεροι κρίκοι προστίθενται στην αλυσίδα της ζωής της, τόσο το αίμα παγώνει στην θωριά εκείνων, που αυτή, με τα ίδια της τα μάτια έχει αντικρίσει. Και το ταξίδι έχει ακόμη δρόμο πολύ, από χωριό σε χωριό, της πολύπαθης λωρίδας...

Το πρώτο στοιχείο που σου προκαλεί εντύπωση στο έργο του Denis Villeneuve, είναι η σταδιακή αύξηση των επιπέδων έντασης της εξιστόρησης των περιστατικών, που δοσμένα σε δύο πλήρως ασύμμετρες μα γοητευτικά διασταυρούμενες χρονικές τροχιές, περιγράφουν τα στάδια εξέλιξης της Μαρβάν, από δεκαοκτάχρονο κοριτσόπουλο, σε συνειδητοποιημένη επαναστάτρια. Μέσα από μια απίθανα προσεγμένη αφήγηση, ο θεατής, φορώντας την οπτική του παιδιού - αρχικά της κόρης, μέχρι να παραδώσει την σκυτάλη στον γιο - γίνεται μάρτυρας ακροτήτων και θηριωδιών, που ναι μεν σοκάρουν, αλλά δεν είναι και πρωτοφανέρωτες κινηματογραφικά. Ας μην γελιόμαστε όμως. Οτιδήποτε κάνει την εμφάνιση του στην οθόνη του Incendies, έχει αλληγορικό και μόνο χαρακτήρα, που αν καταφέρεις και τον αποκωδικοποιήσεις, αντιλαμβάνεσαι πως μπροστά σου ξεδιπλώνεται ένα πραγματικό αριστούργημα.

Η ταλαιπωρημένη Μαρβάν, μέσα από την ατέρμονη Οδύσσεια της απεικονίζει την ίδια την πονεμένη περιοχή, που δεν ονοματίζεται ποτέ, μα εύκολα μπορείς να της βάλεις ταμπέλα: Παλαιστίνη, Λίβανος, Κατεχόμενα. Ο νεανικός έρωτας μιας χριστιανής για έναν μουσουλμάνο, σπάει τα όποια όρια έχουν καθορίσει οι "Άγιοι Πατέρες", οι ορκισμένοι φονταμενταλιστές, που δεν διανοούνται καν, το σμίξιμο δύο ετερόθρησκων. Το παιδί που θα φέρουν στον κόσμο, η ερχόμενη γενιά, είναι δακτυλοδεικτούμενο από τον άκρατο φανατισμό, κανείς δεν αποζητά την πατρότητα του. Εκτός κι αν από αθώο ορφανό, πετύχουν οι συνθήκες να το μετατρέψουν σε γενίτσαρο, σε στυγερό ελεύθερο σκοπευτή, που δεν διστάζει να αφαιρέσει ζωές, προς χάρη της δίψας για επικράτηση. Στην λυσσαλέα και αδυσώπητη διαμάχη, που δεν φαίνεται να έχει τέλος και που δεν πρόκειται ποτέ της να αναδείξει νικητή. Μονάχα θύματα, ζωές που ποτέ τους καμιά δεν πρόκειται να ευτυχίσει. Εκτός κι αν αποκαλυφθεί η πικρή αλήθεια. Μονάχα, που αυτός που θα επιδιώξει να την μάθει, πρέπει να είναι απίστευτα δυνατός, για να μην λυγίσει στη θωριά της.

Για πες: Μέσα από το πρίσμα της μεταφορικότητας, μερικά ερωτηματικά και κάποια κενά χρονισμού που δημιουργεί ο λόγος, περνούν απαρατήρητα, μπροστά στην θέα της απανθρωπιάς και του πόνου που μπορεί να προκαλέσει το μυαλό του...μοναδικού λογικού όντος. Ανατριχιαστικές, συνταρακτικές στιγμές, που κλονίζουν με την ρεαλιστική τους ωμότητα και που μόνο μέσα από τόσο παθιασμένα για αποκάλυψη φιλμικά διαμάντια, δύνανται να κάνουν το γύρο του κόσμου. Έστω κι αν δεν αποτέλεσαν την κορυφαία επιλογή των Ακαδημαϊκών...

Στις δικές μας αίθουσες, 10 Μαρτίου 2011 από την Seven